Свет
Странците вадат руда и не и плаќаат на државата

Најголем дел фирмите што ги добија македонските рудници не и плаќаат на државата за користење на рудното богатство. Ова го кажуваат домашни експерти, а го потврдуваат и во Министерството за економија, каде што, пак, не ги откриваат имињата на претпријатијата што не плаќаат концесија за рудниците, а кои најмногу се со странски капитал.
РУДНИЦИТЕ ОСТАВЕНИ НА НЕМИЛОСТ
Најголем дел фирмите што ги добија македонските рудници не и плаќаат на државата за користење на рудното богатство. Ова го кажуваат домашни експерти, а го потврдуваат и во Министерството за економија, каде што, пак, не ги откриваат имињата на претпријатијата што не плаќаат концесија за рудниците, а кои најмногу се со странски капитал.
И покрај ваквите состојби, државата нема механизам да им го одземе правото на концесија на неодговорните корисници иако веќе имало други заинтересирани фирми што сакале да ги работат македонските рудници.
Во Министерството за економија, кое е надлежно за рудниците, велат дека концесионерите што не плаќаат имаат договори постари од пет години и во нив нема одредби врз чија основа државата може еднострано да ги раскине. Во овој ресор изјавуваат и дека дел од рудниците дадени под концесија не работат бидејќи концесионерите не ги користат правата за ископување руда и минерали.
– Во поновите договори за концесија се вметнати одредби, според кои, доколку корисникот на правото за експлоатација на рудните богатства не плаќа или работи спротивно на обврските, државата може еднострано да го раскине договорот и да бара одговорност од закупецот – информираат во Министерството. Оттаму тврдат дека новите закупци редовно ги плаќале давачките за концесија.
Стручњаците, пак, укажуваат дека концесиите за рудниците се проблематични и поради тоа што никој не контролира колку руда се ископува.
– Според сегашните законски решенија, концесијата се плаќа врз основа на квадратурата на рудното наоѓалиште и на богатството со кое тоа располага. Во подготовка е нов закон за концесија, во кој, најверојатно, ќе биде предвидено висината на концесијата да се одредува врз основа на количествата руда што закупецот ќе ги експлоатира за одреден временски период – објаснува експертот Стојмир Домазетовски.
Во Министерството за економија велат дека проблемот со утврдувањето на висината на концесиите ќе се реши многу скоро со нов закон и правилник.
– Со новиот закон ќе се редефинираат сите обврски кои произлегуваат од концесионите права, експлоатацијата на рудните богатства и плаќањето на концесијата. Се разгледуваат неколку варијанти кои би требало да донесат решение што ќе биде по мерка и на државата и на концесионерите. Една од можностите е во договорот прецизно да бидат утврдени количествата руда кои закупците ќе можат да ги експлоатираат и врз чија основа ќе се одредува висината на концесијата. Втората варијанта е искористувањето на рудните богатства да се контролира преку извозни декларации. Решението најверојатно ќе биде комбинација на двете опции – велат во Министерството за економија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Подољак за Путин: „Од една страна вели секако, но од друга страна, јасно е кој сака војната да продолжи“

Вонредната состојба во Украина нема да биде укината во случај на 30-дневно примирје со Русија, ниту за тоа време ќе се одржат избори, изјави денеска советникот на шефот на кабинетот на украинскиот претседател, Михаил Подољак.
„Примирјето од 30 дена не е крај на војната. Ситуацијата ќе биде непредвидлива. Невозможно е да се укинат вонредната состојба и процедурите за заштита на земјата за толку краток временски период. Ќе биде неопходно да се преговара, проверени набљудувачи кои ќе можат да го забележат прекршувањето на примирјето и да обезбедат одвојување на страните. Мораме да ја задржиме способноста за борба“, рече тој.
Подољак истакна и дека изборите во Украина нема да се одржат доколку се прогласи 30-дневен прекин на огнот, бидејќи се уште не е можно да се гарантира безбедноста на избирачките места и изборната кампања.
Тој нагласи дека тоа ќе биде можно доколку започнат преговорите за стабилен прекин на огнот гарантиран од неутрални набљудувачи.
Подољак посочи дека Украина нема да се откаже од одредени барања, како што се безбедносни гаранции, почитување на територијалниот интегритет на Украина и зачувување на нејзината култура, историја и јазик.
Тој го обвини рускиот претседател Владимир Путин дека всушност не планира да прифати привремено примирје според американскиот предлог, иако рускиот лидер рече дека начелно се согласува со предлогот, но дека „има нијанси“.
„Неговиот одговор е двосмислен. Од една страна, тој вели – се разбира, ова е јасно, ова е неопходно, но од друга страна, тој продолжува да вели дека има нијанси. И тие ја бришат самата идеја за прекин на огнот“, рече Подољак.
Тој тврди дека Путин во суштина сака Украина да престане да се брани и да произведува оружје, како и да се откаже од контролата над линијата на фронтот.
„Стана јасно кој сака да ја продолжи војната. Нашето искуство од 2014 година ни кажува дека Москва ги прекршува сите договори. Самитот во Џеда ја стави во позиција каде што ќе треба да ја разјасни ситуацијата. Ќе видиме“, рече тој.
Зборувајќи за украинско-американските преговори во Џеда, Подољак истакна дека САД директно не соопштувале какви отстапки ќе мора да направи Украина.
„Тие сакаат да имаат транспарентни економски односи со Украина, во кои инвестираа значителни воени и финансиски ресурси. А Украина е многу заинтересирана за обновување на ефективни билатерални односи: САД имаат клучен арсенал, како што се противракетна одбрана, специјална муниција и разузнавање“, рече тој.
Тој посочи дека и покрај конфликтот меѓу претседателите на Украина и на САД, Володимир Зеленски и Доналд Трамп, на средбата во Овалната соба, Киев „му верува“ на американскиот лидер, кој, како што тврди Подољак, е сојузник на Украина.
Подољак истакна дека „војната продолжува“, и дека украинските војници продолжуваат да дејствуваат во руската област Курск.
Свет
Деветмесечно бебе починало во автомобил, мајка и заборавила да ја однесе во градинка во Никозија

Деветмесечно бебе било пронајдено починато во автомобил пред градинка во Никозија.
Била повикана брза помош и бебето било пренесено во болница. Лекарите неуспешно се обиделе да го оживеат, пренесуваат медиумите во регионот.
Според написите, мајката го заборавила бебето во автомобилот. Жената го ставила бебето во автомобил и тргнала на работа, заборавајќи да го остави во градинката, која е веднаш до нејзиното работно место. Автомобилот останал на истото место до попладневните часови.
Кога завршила со работа, по работното време, отишла да го земе детето, но кога видела дека не е во дневен центар, сфатила што се случило.
Известена е полиција и се очекува мајката да биде уапсена.
Свет
Расте бројот на заболени од мали сипаници во САД

Епидемијата на мали сипаници (морбили) во Западен Тексас и Ново Мексико, во САД, сега достигна речиси 300 случаи, а од оваа болест починаа две невакцинирани лица.
Случаи на сипаници се пријавени во Алјаска, Калифорнија, Флорида, Џорџија, Канзас, Кентаки, Мериленд, Њу Џерси, Њујорк, Пенсилванија, Род Ајленд, Вермонт и Вашингтон.
Денеска, американскиот Центар за контрола и превенција на болести (ЦДЦ) објави дека бројот на потврдени случаи на сипаници во САД го надминал бројот од 2024 година.
Здравствените власти во Тексас објавија дека до вторник имало 36 нови случаи на сипаници, со што вкупниот број во Тексас се искачи на 259. Уште пет лица се хоспитализирани, односно вкупно 34.
Сипаниците се предизвикани од високо заразен вирус кој исто така се пренесува преку воздухот кога заразено лице дише, кива или кашла. Во САД, случаите и епидемиите на болеста обично започнуваат со некој што се заразил со болеста во странство, а болеста се шири особено во заедниците со ниски стапки на вакцинација.
Малите сипаници најпрво го инфицираат респираторниот тракт, а потоа се шири низ телото, предизвикувајќи висока температура, течење на носот, кашлица, црвенило, насолзени очи и осип. Повеќето деца закрепнуваат од сипаници, но инфекцијата може да доведе до опасни компликации како што се пневмонија, слепило, оток на мозокот и смрт.
Најдобар начин да се избегне добивање на мали сипаници е вакцината против сипаници, заушки и рубеола (ММР). Првата инјекција се препорачува за деца меѓу 12 и 15 месеци, а втората меѓу четири и шест години, пренесуваат светските агенции.