Европа
Институт: Лех Валенса соработувал со комунистичката тајна полиција на Полска

Поранешниот идеолог на полското синдикални движење Солидарност, Лех Валенса, на почетокот од 1970-те со комунистичката тајна полиција, потврдија во вторникот првите луѓе на полскиот Институт за национално паметење (INR), наведувајќи ги вештачењата на графолошки експерти.
И претходно имаше обвинувања на сега 73-годишниот Лех Валенка, коишто тој ги негира, вклучително и најновите докази на Институт за национално паметење (INR) кои се објавени во медиумите.
Во вторникот Валенса, кој замина на пат за Латинска Америка каде што ќе учествува на состанокот на Нобеловата награда во Богота, и лично не ги коментираше заклучоците на институтот. Но неговиот претставник за јавноста и адвокат, Јан Видацки, изјави за телевизијата Polsat News дека „случајот не е заклучен“, како и дека може да бара нова графолошка експертиза.
Помошникот на главниот државен обвинител на Полска, Анджеј Позорски, шеф на комисијата за гонење на злосторствата против народот, којашто е дел од институтот INR, изјави на прес-конференција во Варшава дека „нема никакви сомненија“ во врска на соработката на Лех Валенса со полската комунистичка тајна полиција (SB).
Позорски наведува дека автентичноста на документите доведени во поврзаност со Валенса го потврдиле и стручните лица од Институтот за судски вештачења во Краков.
Во 2000 година Валенса од судот беше ослободен од секакво сомневање за можност дека е поврзан со поранешната комунистичка тајна полиција која била дел од министерството за внатрешни работи, објавувајќи дека наводно не се најдени никакви докази кои одат во прилог на тоа.
Новите докази кои дошле во посед на Институтот за национално сеќавање, според експертите сега докажуваат дека Валенса соработувал со тајната полиција под кодното име „Болек“ и дека за таа соработка примал пари.
Документот е откриен во домот на поранешниот комунистички министер за внатрешни работи и шеф на тајната полиција, генералот Чеслав Кишчак, кој почина во 2015 година
Валенса во 2008 во разговорот за британски BBC тврдеше дека никогаш никој нема да пронајде никакво документ кој би покажал дека бил соработник на тајните служби. Но набрзо потоа во јули 2009 година во второто обвинување беше наведено дека во периодот кога беше претседател, Валенса уништил голем број компромитирачки документи. Валенса ги отфрли обвинувањата.
Меѓутоа, Валенса неодамна јавно потврди дека на едно приведување во полицијата „потпишал хартија“ како работник кој му се противи на режимот, но обвинувањата за соработка повторни ги отфрли како „апсурдни“. /крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Пораз на Кремљ во Молдавија: проруската партија поразена на клучните избори

Владејачката проевропска Партија за акција и солидарност (ПАС) во Молдавија, предводена од претседателката Маја Санду, го задржа своето парламентарно мнозинство на вчерашните избори. Со преброени повеќе од 98 проценти од гласачките ливчиња, ПАС освои 49,6 проценти од гласовите. Според веб-страницата на Централната изборна комисија, прорускиот Патриотски блок на поранешниот претседател Игор Додон освои 24,5 проценти.
Парламентарните избори во сиромашната, аграрна земја сместена помеѓу Романија, членка на ЕУ, и Украина, се сметаат за клучни. Молдавија, земја со околу 2,4 милиони жители, е кандидат за членство во ЕУ од 2022 година.
Прозападната претседателка Санду се надева дека мнозинството проевропски сили ќе ги продолжат реформите потребни за пристапување во ЕУ. Во споредба со изборите пред четири години, ПАС претрпе одредени загуби.
Таа претходно ја обвини Русија за масовно мешање во изборната кампања. Молдавските власти зборуваа за купување гласови од страна на Русија, дезинформации на социјалните медиуми и сајбер напади.
Проруските сили на блокот Алтернатива (8,1 процент) и Наша партија на бизнисменот Ренат Усати (6,2 проценти) исто така обезбедија места во парламентот од 101 член, избран за четиригодишен мандат.
Неочекувано, Партијата Демократија дома (ППДА), првично основана за промоција на унија со Романија, исто така го помина прагот од пет проценти, освојувајќи 5,7 проценти од гласовите.
Исходот од гласањето во голема мера зависи од учеството на дијаспората. Стотици илјади Молдавци живеат во ЕУ и традиционално имаат значително влијание врз тоа кој владее во нивната татковина.
фото: принтскрин
Европа
Унгарија го нападна Зеленски: „Го губи разумот“

Унгарскиот министер за надворешни работи, Петер Сијарто, во петокот изјави дека Володимир Зеленски „почнува да го губи разумот“ откако украинскиот претседател изјави дека извидувачките беспилотни летала што го нарушиле украинскиот воздушен простор веројатно ѝ припаѓаат на Унгарија.
„Претседателот Володимир Зеленски почнува да го губи разумот со своите антиунгарски чувства“, напиша Сијарто на Фејсбук. „Сега му се гледаат чудовишта“.
Зеленски во петокот изјави дека извидувачки беспилотни летала го нарушиле украинскиот воздушен простор, повикувајќи се на прелиминарен воен извештај дека леталото дошло од Унгарија за да го испита индустрискиот потенцијал на пограничните области.
Унгарија е членка на Европската Унија и НАТО, две организации што го поддржуваат Киев во неговата војна против Русија, но односите меѓу Киев и Будимпешта честопати биле напнати.
По руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, голем број големи украински компании, особено оние на истокот и југот на земјата, се преселија во западна Украина и други побезбедни области.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан е скептичен во врска со западната воена помош за Украина и, за разлика од другите членки на НАТО и Европската Унија, одржува блиски односи со рускиот претседател Владимир Путин.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Трагедија во Турција: туристка почина откако беше удрена од глисер додека пливаше покрај брегот на Кемер

Русинка загина на првиот ден од нејзиниот одмор од соништата во Турција, откако беше удрена од глисер.
Линарија Музипова, 42, пливала покрај брегот на одморалиштето Кемер во Анталија кога глисерот се забил во неа.
🔴A #Russian tourist was fatally struck by a speedboat in Antalya, Turkey.
The tragedy occurred at the #Kemer resort: 42-year-old Linaria Muzipova swam beyond the buoys while swimming. At the time, a parasailing boat offering parachute rides was moving through the water. The… pic.twitter.com/c4V0AcbCVK
— News.Az (@news_az) September 26, 2025
Мајката на едно дете, опишана како „посветена сметководителка“, отпатувала сама до популарното одморалиште – но нејзиниот сончев одмор завршил со ужас во рок од неколку часа од нејзиното пристигнување.
Болничарите се упатиле кон местото на настанот, но не можеле да ја спасат. Таа била прогласена за мртва на плажата.
Рускиот медиум SHOT објави: „Сведоците веднаш повикале спасувачи и брза помош, но лекарите не можеле да ја спасат и ја прогласиле за мртва на местото на настанот.“
Две лица се приведени додека полицијата го истражува шокантниот инцидент.
Локалните медиуми објавија дека Линарија можеби залутала надвор од безбедносните бови кога била удрена од чамецот.
По несреќата, турските власти презедоа мерки за привремена забрана на сообраќајот на бродови во областа додека истражителите не утврдат што точно се случило.
фото: принтскрин