Европа
Бурна дебата во ЕП за владеењето на правото и медиумите во Полска
Демократијата не може да се користи како аргумент против владеењето на правото и почитување на човековите права и државите членки на Европската унија не може да се кријат зад националниот суверенитет, бидејќи европските договори кои ги потпишале ги обврзуваат да ги почитуваат основните европски вредности, истакна во вторникот првиот потпретседател на Европската комисија Франс Тимерманс, во дебатата во Европскиот парламент во Стразбур за владеењето на правото во Полска, на која учествуваше и полската премиерка Брата Шидло.
Демократијата не може да се користи како аргумент против владеењето на правото и почитување на човековите права и државите членки на Европската унија не може да се кријат зад националниот суверенитет, бидејќи европските договори кои ги потпишале ги обврзуваат да ги почитуваат основните европски вредности, истакна во вторникот првиот потпретседател на Европската комисија Франс Тимерманс, во дебатата во Европскиот парламент во Стразбур за владеењето на правото во Полска, на која учествуваше и полската премиерка Брата Шидло.
Европскиот парламент дебатираше за владеењето на правото во Полска откако Европската комисија минатата седмица го покрена дијалогот со оваа земја членка на Европската унија за да се утврди дали новата конзервативна полска влада со измените на законите за уставниот суд и за ингеренцијата при именувањето на првите луѓе во јавните медиуми ги прекршила европските демократски стандарди.
Дијалогот е покренат во рамките на прописите за заштита на владеењето на правото, што може да доведе до активирање на членот 7 од договорот за ЕУ, кој предвидува суспендирање на правото на глас за држава членка која не ги почитува темелните начела и вредности на ЕУ, а што досега никогаш не се случило. Овој механизам ЕК го усвои во март 2014 година, откако од главните земји членки беше критикувана дека не реагирала на соодветен начин на наводните закани за демократските стандарди во Унгарија.
Ова е првпат овој механизам да биде покренат, а се состои од три чекора: процена на ЕК, потоа препорака на ЕК до земјата членка да го исправи она што не е во согласност со европското законодавство и одговорот на таа држава. Доколку се утврдат недостатоци и таа земја членка се согласи тоа да го исправи, постапката се прекинува, а во спротивно Комисијата може да предложи активирање на членот 7.
Тимерманс објасни дека ЕК го покренала дијалогот со Полска „за да пречи системска закана за владеењето на правото“ во таа земја, имајќи ги предвид измените на законите кои предизвикуваат дилеми со кои според него „значително е отежнато“ функционирањето на уставниот суд и со кој се доведени во прашање медиумските слободи и плурализмот на медиумите. „Доколку владеењето на правото е загрозено, ЕУ мора да дејствува“, порача.
Тимерманс истакна и дека ЕК ќе настојува да ги разјасни фактите на објективен и непристрасен начин, во согласност со својата задача на чувар на европските договори и во тесна соработка со Венецијанската комисија на Советот на Европа. „Ќе го сториме тоа во духот на соработката, а не судирите“, рече.
Полската премиерка Беата Шидло инсистираше дека владеењето на правото во Полска воопшто ниту е загрозено, како и дека во ЕУ со неа не би требало да се занимаваат.
„Полските граѓани ја избраа нашата програма на демократски избори и ние ја спроведуваме, почитувајќи го нашиот устав и европските договори. Спорот околу уставниот суд во Полска е политички, а не правен и како таков е внатрешнополитичка работа. Полскиот народ верува во еднаквоста, слободата и суверенитетот“, истакна Шидло порачувајќи дека е подготвена да дискутира со опзоицијата.
Ги отфрли како навредливи оцените дека нејзината партија, конзервативната Право и правда (PiS), е националистичка и апелираше да им се дозволи да ја водат својата земја како што сметаат дека е потребно,
„Демократијата не може да се користи како аргумент против владеењето на правото и почитувањето на човековите права. Не можете да се криете зад националниот суверенитет бидејќи сте го потпишале европските договори, а тие обврзуваат на почитување на владеењето на правото и овозможуваат да ви суди Европскиот суд на правдата, да ве надгледува Европската комисија, за вас да разговара Европскиот парламент и да ве оспоруваат другите држави членки, и тоа е факт. Имате право на свои сопствени мислења, но не и на свои сопствени факти“, истакна Тимерманс.
Во бурната дебата коишто траеше повеќе од два ипол часа, некои челници на политичките групи во Европскиот парламент, главно левичарски, ја критикуваа полската влада поради наводното загрозување на владеењето на правото и медиумските слободи, додека претежно конзервативните застанаа во нејзина одбрана, истакнувајќи дека Европската унија треба да се занимава со поважните проблеми, како што се бегалската криза и економијата.
Естебан Гозналес Понс, претседател на Пратеничката група на Европската народна партија (ЕРР), која е најголемата во Европскиот парламент, изјави дека најголемата авторитарност „секогаш доаѓа однатре и предупреди дека нападите на правосудството и контролата над медиумите може да бидат „првиот чекор кон уништувањето на демократијата“. Истакна дека ЕУ „само сака да разјасни дали се загрозени европските вредности“ и истакна дека никој не ја осудува Полска однапред. „Владеењето на правото е прашање на вредности, а не на закони. Можете да ги промените законите, но не можете вредностите“, реле Понс.
Инаку ЕРР се наоѓа во деликатна ситуација бидејќи претходно ја штитеше својата членка, унгарската владејачка партија Фидеш, која спроведе слични реформи кои сега се спроведуваат во Полска, а беа критикувани од европската левица, бидејќи унгарската опозиција одвај живурка. Полската владејачка партија Право и правда (PiS), пак е членка на Европските конзервативци и реформисти (ECR), каде што припаѓаат и влијателните британски конзервативци.
Џани Питела, претседател на Пратеничката група на Социјалистите и демократите (S&D), истакна дека независноста на судството и медиуми е апсолутен предуслов за демократијата и ја повика полската влада да не ја водела земјата по патот кој не е во согласност со нејзината историја одбележана со борбата против диктатурата.
Гуи Верхофштад, претседател на либералните пратеници во ЕО, призна дека полската влада има право да го промени законот за медиумите и да ја реформира јавната управа, но нема право да го злоупотребува парламентарното мнозинство за да уништи систем кој го штити владеењето на правото. „Тоа не е во согласност со уставот и не беше наведено во изборната програма“, смета либералот.
„Полските работи треба да ги решаваат Полјаците и треба да се решаваат во Полска. Оваа расправа е непотребна и без основи, но има една позла од неа – ќе го поттикне евроскептицизмот“, заклучи полскиот европратеник Јарослав Ивашкиевич од партијата Европа на слободата и демократијата (EFDD).
Друг полски европратеник, Махаил Марусик, од партијата Европа на нациите и слободите (ENF), оцени дека критиките упатени кон Полска всушност се знак дека владата ги штити полските интереси како и дека расправата е мешање на ЕУ во внатрешните работи на Полска.,„Оваа расправа не служи за ништо. Сведочи единствено за катастрофалната состојба во ЕУ“, оцени Марусик.
Европскиот парламент ќе усвои на почетокот од февруари резолуција за владеењето на правото во Полска./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Дронови забележани над нуклеарната централа Доел во Белгија
По серија инциденти на белгиските аеродроми, синоќа беа забележани и дронови над нуклеарната централа Доел. Компанијата „Енџи“ потврди кратко пред 22 часот дека три дрона биле забележани над централата, пишува белгискиот РТЛ.
Портпаролката на „Енџи“, Хелен Смитс, изјави дека инцидентот немал никакво влијание врз работењето на електраната.
„Надлежните служби продолжуваат да ја следат ситуацијата“, додаде таа. Локалната полициска зона Шелдевас засега не сакаше да коментира.
Инцидентот се случил истата вечер кога воздушниот сообраќај на аеродромот во Лиеж беше привремено прекинат поради пријави за дронови. Летовите беа прекинати таму околу 19:30 часот и се нормализираа еден час подоцна, околу 20:25 часот.
Пријавите за дронови над аеродромот во Лиеж беа речиси секојдневна појава во текот на изминатата недела, а слични прекини беа пријавени и на аеродромот во Брисел минатиот вторник и четврток. Во последните денови и недели, редовно се пријавуваа и дронови над разни воени бази во земјата.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Зеленски: За разлика од целиот свет, јас не се плашам од Трамп
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека, за разлика од многу западни лидери, не се плаши од Доналд Трамп и ги негираше медиумските извештаи за бурна средба во Вашингтон, нагласувајќи дека има добри односи со американскиот претседател.
Во интервју за Гардијан, тој исто така откри дека британскиот крал Чарлс помогнал во градењето врски со Трамп, опишувајќи го како монарх кој силно го поддржува.
Зеленски ги негираше тврдењата дека Трамп луто ги отфрлил мапите на бојното поле што му ги презентираше украинската делегација во октомври во Белата куќа. „Тој не фрли ништо. Сигурен сум“, рече Зеленски, опишувајќи го нивниот однос како „нормален“, „деловен“ и „конструктивен“.
Тој се спротивстави на извештајот на Фајненшл тајмс дека Трамп извршил притисок врз Зеленски да ги прифати максималистичките услови на Владимир Путин. Според украинскиот претседател, целта на средбата била да се презентираат мерки, вклучително и оружје и санкции, што би ја „ослабиле“ Москва и би го принудиле Путин да преговара.
На прашањето дали се плаши од Трамп, со оглед на тоа што, како што вели, „сите во светот“ се плашат, Зеленски одговори: „Не… ние не сме непријатели со Америка. Ние сме пријатели. Па зошто да се плашиме?“. Тој додаде дека го почитува изборот на американскиот народ и дека САД се долгорочен стратешки партнер на Украина со кој делат длабоки заеднички вредности.
Зеленски, исто така, ја откри претходно непознатата задкулисна улога на кралот Чарлс, кој наводно го охрабрил американскиот претседател да ја зајакне својата поддршка за Украина. Нивната средба за време на државната посета на Трамп на Обединетото Кралство во септември беше клучна.
„Не ги знам сите детали, но разбирам дека Неговото Височество испрати некои важни сигнали до претседателот Трамп“, рече Зеленски. Тој нагласи дека Трамп го почитува кралот и го смета за „многу важен“, комплимент што, според него, не им го дал на многумина. „Неговото Височество е многу чувствителен кон нашиот народ. Можеби чувствителен не е вистинскиот збор. Тој нè поддржува многу силно“, рече украинскиот претседател.
Интервјуто се одржа во претседателската палата во Киев, а струјата двапати се исклучи за време на разговорот, што драматично ја илустрираше состојбата во земјата. „Ова се нашите услови за живот“, рече Зеленски со иронична насмевка додека беа вклучени резервните генератори.
💡 During Zelenskyy’s interview for The Guardian at the Mariinsky Palace, the power went out. pic.twitter.com/P3a9iTAeia
— UATV English (@UATV_en) November 9, 2025
Русија систематски ја таргетираше електроенергетската мрежа на Украина во последните недели, предизвикувајќи значителни прекини во снабдувањето. Нападите во текот на викендот го намалија производствениот капацитет на „нула“, соопшти државната компанија „Центренерго“. Зеленски рече дека Путин наредил „терористички напади“ врз цивилната инфраструктура за да „создаде тензии во нашето општество“.
Украинскиот претседател нагласи дека тесно соработува со партнерите за заштита од руски беспилотни летала, но го повтори долгогодишното барање за борбени авиони. Тој рече дека сака да нарача 27 системи за воздушна одбрана „Патриот“ и дека европските земји во меѓувреме би можеле да ги позајмат своите постоечки системи.
На прашањето дали ЕУ и Велика Британија прават доволно пред суровата зима, тој одговори: „Никогаш не е доволно. Доста е доволно кога војната ќе заврши. И доволно е доволно кога Путин ќе разбере дека мора да престане.“
Кога стануваше збор за можното распоредување на странски сили, што Франција и Велика Британија го споменаа како дел од мировниот договор, Зеленски беше претпазлив. „Секако“, рече тој кога го прашаа дали би сакал британските трупи да пристигнат порано, но додаде дека на прашањето мора да се пристапи внимателно.
„Лидерите се плашат од своите општества. Тие не сакаат да се вклучат во војна“, рече тој, свесен за ризикот дека премногу притисок може да го чини Киев клучна финансиска и воена поддршка.
Зборувајќи за ситуацијата на бојното поле, Зеленски рече дека најжестоките и најбруталните борби се воделе во регионот Донецк, каде што Русија испратила огромни сили – „170.000 луѓе“ – во обид да го освои градот Покровск.
„Таму нема руски успех. А има многу жртви“, рече тој, тврдејќи дека Москва претрпе рекордни 25.000 убиени и ранети војници само во октомври. Тој предупреди дека Кремљ води „хибридна војна против Европа“ и ги тестира црвените линии на НАТО.
Тој рече дека е можно Русија да отвори втор фронт против европска земја дури и пред крајот на војната во Украина. „Верувам дека ќе биде така. Тој може да го направи тоа. Мора да заборавиме на општиот европски скептицизам дека Путин прво сака да ја окупира Украина, а потоа можеби да оди некаде на друго место. Тој може да ги направи и двете истовремено.“
На прашањето дали се согласува со проценката дека повоениот поредок базиран на правила е завршен, Зеленски одговори со лична желба: „Никој не треба да ви наметнува ништо однадвор. Сакам да живеам во свет каде што едноставно ќе бидам почитуван. Не заплашен, не убиен. Сакам да живеам во таков свет“.
На прашањето како се справува по речиси четири години исцрпувачка војна, тој рече: „Па, јас едноставно ја сакам Украина. Навистина не можам да најдам никакви причини за тоа, знаете. Мислам дека нешто поголемо од логиката ги држи луѓето заедно. Многу ги сакам нашите луѓе“.
Непосредно пред интервјуто, Зеленски им додели одликувања на украинските падобранци. Откако војниците ја напуштија палатата и интервјуто заврши, тој им се обрати на своите помошници. „Сега кога завршивме, ќе ја намалиме потрошувачката на електрична енергија тука. Мора да ја заштедиме“, заклучи тој.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Нов напад врз Крим: погоден важен руски складишен објект за нафта
Украинските војници во неделата нападнаа руско складиште за нафта во близина на селото Гвардејское на окупираниот украински полуостров Крим, објави рускиот Телеграм канал АСТРА, како што пренесе „Киев Индепендент“.
Локалните жители пријавија дека слушнале неколку експлозии во близина на складиштето, додека руското Министерство за одбрана соопшти дека нивната воздушна одбрана соборила 10 украински беспилотни летала над полуостровот. Фотографија на која наводно се гледа светло осветлено ноќно небо над селото по нападот е исто така споделена на социјалните мрежи, а се споделуваат и снимки од последиците.
BREAKING:
Ukrainian suicide drones have struck the Russian Hvardiskye Oil Depot in Russian-occupied Crimea.
A major Ukrainian drone swarm is hitting targets on the peninsula right now. pic.twitter.com/H3SEVRNYjx
— Visegrád 24 (@visegrad24) November 9, 2025
Украинската војска сè уште не го коментираше нападот, а медиумите не беа во можност независно да ги потврдат извештаите.
Целта на нападот, мета и на претходни операции
Ова нафтено складиште претходно беше цел на украинските сили. Украинските специјални сили потврдија на 17 октомври дека нивните беспилотни летала го оштетиле складиштето и објектот во Гвардејское.
Нафтените складишта се наоѓаат во близина на воздухопловната база Гвардејское, која Русија ја користи како лансирна рампа за разни авиони вклучени во нападите врз Украина. Украина рутински извршува напади длабоко на руска територија, таргетирајќи воени и индустриски објекти, потпирајќи се првенствено на дронови произведени во земјата.
Нападите врз руската нафтена и гасна индустрија се дел од стратегијата на Киев да го ослабне примарниот извор на финансирање на Москва за нејзините воени операции.
фото: принтскрин

