Европската комисија следната седмица ќе одржи „ориентациска“ расправа за владеењето на правото во Полска, но тоа сé уште не претставува прв чекор во евентуалното преземање мерки против Варшава, изјави во понеделникот портпаролот на ЕК, Маргаритис Шинас.

„Тоа ќе биде само ориентациска расправа. Тоа не е првиот чекор предвиден со механизмот прифатен во март 2014 година“, изјави Шинас, додавајќи дека за тоа ќе дебатира колегиумот на комесарите на својот прв годинешен состанок, следната среда на 13-ти јануари.

Споменатиот механизам предвидува засилен дијалог со некоја земја членка доколку Европската комисија оцени дека станува збор за кршење на темелните права. Доколку земјата не одговори во предвидениот рок на барањето на ЕК, оваа може да покрене постапка за кршење на основните европски вредност, а таа постапка на крајот може да доведе до предлог на таа земја членка на Европската унија да ѝ биде одземено правото на глас.

Механизмот предвидува три чекора: процена на ЕК, потоа следува препорака и на крајот предлог за конкретни мерки кои може да бидат преземени. Потпретседателот на ЕК, Франс Тимерманс на 21-ви декември упати две писма до полските власти во кои ги повика да ги разгледаат промените од законите кои Брисел ги смета за спорни, односно за Уставниот суд и за медиумите.

Тимерманс изрази загриженост поради законот за медиуми, според кој именувањето на челниците на јавните медиуми преоѓа во надлежност на министерството за финансии. „Слободата и плурализмот на медиумите се клучни за плуралистичкото општество во секоја земја членка која ги почитува заедничките вредности на коишто е втемелена ЕУ“, напиша притоа Тимерманс.

Второто негово писмо се однесува на интервенциите на новата влада на Полска и именувањето на судиите во Уставниот суд на земјата. Шинас рече во понеделникот дека ЕК од Варшава засега уште не ги добила одговорите на тие писма.

Законот е оценет како голема промена во правилата на работата на Уставниот суд.. Судот од петнаесет членови сега мора да ги носи одлуките со двотретинско мнозинство од гласовите и со најмалку тринаесет судии присутни на седницата, наместо досегашните девет. Опозицијата критикува дека сега партијата Прво и правда (PiS) може лесно да ја блокира секога одлука на судот која е спротивна на партискиот став. Во ова партија, пак, тврдат дека законот воведува ред во Уставниот суд и ги отстранува пречките за спроведување на изборните ветувања.

И комесарот за дигитално општество, Гинтер Етингер ја најави можност против Варшава да се активира механизмот кој никогаш досега не е користен, и тоа поради повредите на основните вредности на Европската унија, откако полскиот парламент го донесе законот со кој јавните медиуми се ставаат, како што обвинува тамошната опозиција, под надзор на конзервативната владејачка партија.

Новата полска влада, покрај тоа, ги донесе или ги подготвува законит со кои се менуваат функционирањата на управата, полицијата,и државното обвинителство коешто досега беше независно, а во иднина ќе биде под министерството за правосудство./крај/мф/сн

Извор: Макфакс