Европа
Молдавија на изборите во недела одлучува како натаму – Русија или ЕУ

Парламентарните избори во Молдавија во недела ќе одлучат колку цврсто земјата ќе се држи до започнатиот интеграциски пат кон Европската унија и пркосењето на Русија, додека во соседна Украина нема намалување на судирите предизвикани од сличните проевропски аспирации.
Молдавија, една од најмалите и најсиромашните европски земји, сместена на западниот агол од некогашниот советски блок, поблиску е до Европа повеќе од која и да е друга земја од поранешен СССР, несметајќи ги балтичките земји.
Меѓутоа, како што се приближуваат изборите на 30-ти ноември, анкетите покажуваат дека молдавската јавност длабоко поделена околу тоа дали треба да се остане на европскиот пат или да ја промени насоката и да му се придружи на рускиот економски блок.
Европската ориентација, предводена од тричлената Проевропска коалиција на десниот центар, која е на власт од 2009 година, на Молдавија и’ донесе забрана за извоз на овошје, вино и месо во Русија, земја која и’ е најголем снабдувач со енергенси.
Економските проблеми, внатрешните превирања во владејачката коалиција, незадоволството од нејзината борба против корупцијата и носталгијата за стабилните времиња во советскиот блок, предизвикуваат раст на популарноста на левицата во пресрет на изборите.
Актуелниот премиер Иурие Леанка изјави за Reuters дека нема да има поместувања од европскиот пат, но не знае дали ова ќе ги влоши и односите со Русија. Според него, потпишувањето на новиот договор со Русија за снабдување со гас идната година е „добар знак“ и е уверен дека Молдавија ќе се врати на рускиот пазар.
Доколку владината коалиција успее да задржи мнозинство во 101-члениот парламент, европскиот пат нема да биде доведен до прашање, а така најверојатно ќе остане доколку владејачката партија направи и коалиција со комунистите, кои поединечно се најголема сила во парламентот, но се умерени и не се противат на европската интеграција.
Тоа што би можело да ги дополнително да ги искомпликува работите е растот за поддршката на Социјалистичката партија, која сака да ја види Молдавија во Царинска унија на Русија, Белорусија и Казахстан. Социјалистите, чиј лидер Игор Додон неодамна се сретна со рускиот претседател Владимир Путин, тврдат дека проевропската ориентација ќе ја оттргне Молдавија од Русија, моќниот и стабилен сојузник, и со тоа на земјата ќе и се ускрати можноста за набавка на евтин гас.
Првиот претседател на независна Молдавија, Мирчеа Снегур, на ова жестоко се противи.
„Луѓето мораат да разберат дека враќањето во едно мочуриште од кое едвај се извлековме, нема да донесе ништо добро“, рекол тој.
Дури и доколку социјалистите успеат да влезат во некоја коалиција, мнозинството, сепак, смета дека со ратификувањето на Договорот за асоцијација со ЕУ и со фактот што Молдавците можат во ЕУ да патуваат без виза, земјата е веќе предалеку на европскиот пат и е доцна за враќање назад.
Владата во Кишињев за одбрана одвојува многу малку и не покажува никакви намери да се обиде на сила да го врати под своја контрола одметнатото Приднестровље, енклавата која има руска поддршка и која често се споредува со „народните републики“ на истокот на Украина./крај/мф/бс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Германски министер за завршувањето на војната: Украинските отстапки се можни, но не сега

Германскиот министер за надворешни работи Јохан Вадефул изјави дека Европа не е само набљудувач кога станува збор за иднината на Украина. По средбата со колегите од ЕУ, Вадефул изјави за германскиот јавен радиодифузен сервис ZDF дека Европејците цврсто стојат заедно и дека затоа нивните гласови ќе бидат слушнати и во Вашингтон и во Москва.
Тој најави серија онлајн-состаноци утре, организирани од германскиот канцелар Фридрих Мерц, на кои ќе учествуваат лидерите на Франција, Велика Британија, Италија, Полска, Финска, генералниот секретар на НАТО и високи претставници на ЕУ, како и американскиот претседател, Доналд Трамп, и украинскиот претседател, Володимир Зеленски.
„Важно е Трамп да го чуе европскиот глас и добро е што Германија јасно го пренесува. Европејците имаат голема тежина, едноставно затоа што имаат заеднички став“, рече тој.
Вадефул нагласи дека Европа останува јасна дека преговорите за иднината на Украина може да се одржат само по договорено и почитувано примирје и дека самитот в петок би можел да биде само почеток на дискусиите за условите за почнување мировни преговори.
„Самиот факт дека Украина сега е подготвена да разговара за статус кво е веќе отстапка бидејќи Русија ја окупира украинската територија кршејќи го меѓународното право“, рече тој. Тој нагласи дека одлуките за иднината на Украина може да ги донесе само Киев. „Европејците не може да дозволат некој друг да одлучи за тоа. Ние нема да го сториме тоа ниту, пак, САД можат“.
Тој додаде дека идниот мировен договор може да вклучува отстапки од украинската страна, но дека ова е прашање за кое ќе се одлучува подоцна. Разговорите оваа недела, рече тој, служат за создавање фер услови за овие преговори.
Вадефул заклучи дека иднината на Украина е поврзана со европската безбедност и дека европските лидери нема да стојат настрана додека одлуките се носат зад наш грб. „Европејците ќе продолжат да стојат покрај Украина, како што правевме во текот на целата војна“, рече тој додавајќи дека Германија останува на чело на таа поддршка.
фото: принтскрин
Европа
Зеленски: Русија се подготвува за нова офанзива, а не за крај на војната

Украинскиот претседател Володимир Зеленски предупреди дека руската војска не се подготвува да ја заврши војната, туку презема чекори, што, како што вели тој, укажуваат на подготовки за нови офанзивни операции.
Во објава на социјалните мрежи тој им се заблагодари на лидерите на ЕУ за нивната поддршка за независноста и за територијалниот интегритет на Украина и нагласи дека единството на ставовите не смее да биде загрозено повикувајќи ги партнерите дополнително да го зголемат притисокот врз Русија.
I am grateful to the leaders of Europe for their clear support of our independence, territorial integrity, and precisely such an active approach to diplomacy that can help end this war with a dignified peace.
Indeed, we all support President Trump’s determination, and together…
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) August 12, 2025
„Заедно разговараме за прашања што се однесуваат на безбедноста на Украина и на Европа. Секоја одлука мора да придонесе за нашите заеднички безбедносни капацитети. И ако Русија одбие да го запре убивањето, таа мора да ја сноси одговорноста за тоа“, рече Зеленски.
Тој исто така го поддржа планот на американскиот претседател Доналд Трамп за одржување самит со рускиот претседател Владимир Путин. „Навистина, сите ја поддржуваме решителноста на претседателот Трамп и заедно мора да формираме ставови што нема да дозволат Русија повторно да го измами светот“, рече Зеленски.
Тој додаде дека сè додека војната и окупацијата продолжуваат, сите мора да продолжат со притисокот – преку воена сила, санкции и дипломатија. „Им благодарам на сите што помагаат. Мир преку сила“, заклучи украинскиот претседател.
фото: принтскрин
Европа
Топлотен бран на југот од Франција: 12 департмани во состојба на зголемена готовност

Франција денес очекува температури од исклучителни нивоа на југот, а Националниот метеоролошки институт стави дванаесет оддели во состојба на висока готовност. Се очекува температурите да надминат 40 Целзиусови степени, а на некои места дури и да достигнат 42 Целзиусови степена, објави „Метео Франс“.
„Можеме да се приближиме до рекордни нивоа и да забележиме невидени вредности, но националниот рекорд од 48 степени треба да остане недостижен“, изјави прогнозерката Кристел Роберт на прес-конференција синоќа.
На многу места веќе се измерени 40 степени во текот на викендот. Во департманот Л’Еро беа измерени 42,2 степена, во Пиринеи-Ориентали 41,3 степен и во Гард 40,9 степени. Топлотниот бран што го погоди поголемиот дел од јужна Франција во петокот сега се движи кон север, објави „Франс прес“.
Поголемиот дел од земјата ќе биде над 30 Целзиусови степени, со 38 во нејзиниот центар и 34 во регионот на Париз, објави „Метео Франс“.
Агенцијата во својот последен билтен објавен утрово соопшти дека се очекува сегашниот топлотен бран да трае најмалку до 15 август. „Ноќите ќе бидат доста тешки“, предупреди Роберт. Се очекуваат високи ноќни температури: за Париз следната вечер се прогнозираат температури над 20°C.
Овој топлотен бран, втор што ја погоди земјата ова лето по епизодата од 19 јуни до 4 јули, е исто така 51. регистриран од 1947 година, според „Метео Франс“.
фото: принтскрин