Парламентарните избори во Молдавија во недела ќе одлучат колку цврсто земјата ќе се држи до започнатиот интеграциски пат кон Европската унија и пркосењето на Русија, додека во соседна Украина нема намалување на судирите предизвикани од сличните проевропски аспирации.

Молдавија, една од најмалите и најсиромашните европски земји, сместена на западниот агол од некогашниот советски блок, поблиску е до Европа повеќе од која и да е друга земја од поранешен СССР, несметајќи ги балтичките земји.

Меѓутоа, како што се приближуваат изборите на 30-ти ноември, анкетите покажуваат дека молдавската јавност длабоко поделена околу тоа дали треба да се остане на европскиот пат или да ја промени насоката и да му се придружи на рускиот економски блок.

Европската ориентација, предводена од тричлената Проевропска коалиција на десниот центар, која е на власт од 2009 година, на Молдавија и’ донесе забрана за извоз на овошје, вино и месо во Русија, земја која и’ е најголем снабдувач со енергенси.

Економските проблеми, внатрешните превирања во владејачката коалиција, незадоволството од нејзината борба против корупцијата и носталгијата за стабилните времиња во советскиот блок, предизвикуваат раст на популарноста на левицата во пресрет на изборите.

Актуелниот премиер Иурие Леанка изјави за Reuters дека нема да има поместувања од европскиот пат, но не знае дали ова ќе ги влоши и односите со Русија. Според него, потпишувањето на новиот договор со Русија за снабдување со гас идната година е „добар знак“ и е уверен дека Молдавија ќе се врати на рускиот пазар.

Доколку владината коалиција успее да задржи мнозинство во 101-члениот парламент, европскиот пат нема да биде доведен до прашање, а така најверојатно ќе остане доколку владејачката партија направи и коалиција со комунистите, кои поединечно се најголема сила во парламентот, но се умерени и не се противат на европската интеграција.

Тоа што би можело да ги дополнително да ги искомпликува работите е растот за поддршката на Социјалистичката партија, која сака да ја види Молдавија во Царинска унија на Русија, Белорусија и Казахстан. Социјалистите, чиј лидер Игор Додон неодамна се сретна со рускиот претседател Владимир Путин, тврдат дека проевропската ориентација ќе ја оттргне Молдавија од Русија, моќниот и стабилен сојузник, и со тоа на земјата ќе и се ускрати можноста за набавка на евтин гас.

Првиот претседател на независна Молдавија, Мирчеа Снегур, на ова жестоко се противи.

„Луѓето мораат да разберат дека враќањето во едно мочуриште од кое едвај се извлековме, нема да донесе ништо добро“, рекол тој.

Дури и доколку социјалистите успеат да влезат во некоја коалиција, мнозинството, сепак, смета дека со ратификувањето на Договорот за асоцијација со ЕУ и со фактот што Молдавците можат во ЕУ да патуваат без виза, земјата е веќе предалеку на европскиот пат и е доцна за враќање назад.

Владата во Кишињев за одбрана одвојува многу малку и не покажува никакви намери да се обиде на сила да го врати под своја контрола одметнатото Приднестровље, енклавата која има руска поддршка и која често се споредува со „народните републики“ на истокот на Украина./крај/мф/бс