Европа
Обама ја предупредува Европа на опасноста од „грубиот“ национализам

Американскиот претседател Барак Обама, кој во вторникот ѝ изрази поддршка на Грција во носењето на товарот на бегалската криза, за текот на својата последна претседателска посета на Европа, предупреди на опасноста од „грубиот“ национализам и потсети што се случува кога Европејците ќе почнат да се делат.
По годината одбележана, како што рече американскиот претседател, со популистички бран од одлуката на Велика Британија да излезе од Европската унија до пораста на антиимгрантската реторика, Барак Обама предупреди на опасност да им се подлегне на нагоните коишто ги делат луѓето.
„Ќе мора да внимаваме на растот на тој груб национализам или на етничкиот идентитет кој се гради околу поимите ‘ние’ и ‘тие’. Знаеме што се случува кога Европејците ќе почнат да се делат (..) Дваесеттиот век беше кланица“, изјави Обама и додаде дека САД се болно свесни за опасноста од поделбите според расата, верата или етничката припадност.
По победата на републиканскиот кандидат Доналд Трамп на 8-ми ноември на американските претседателски избори, Обама во Европа допатува и за да ги примири европските сојузници, загрижени и вознемирени поради тоа што тие беа против Трамп и поради неговите изјави со коишто ги повикуваше европските партнери да вложуваат повеќе во трансатлантските врски. Европејците, особено оние во источните земји и поблиску до сферата на влијание на Русија по затегнувањето на односите на САД и ЕУ со Москва поради украинската и сириската криза, се загрижени и поради тоа што Трамп сериозно ја доведува во прашање и огромната помош на САД во НАТО, кого го доживуваат како гарант на нивната безбедност.
Обама во тој контекст во Атина истакна дека трансатлантската врска е „камен темелник на двостраната сигурност и просперитет“, без оглед на тоа кој седи во Овалната канцеларија на Белата куќа. „И во демократските и во републиканските администрации постои согласност дека НАТО сојузот е апсолутно клучен“, рече Обама.
Меѓутоа, обезбедувањето во Атина во текот на посетата на Барак Обама е на високо ново, а во областите на грчката престолнина во кои се движи забранети се протести. Очигледно, многу Грци не можат на САД да им простат што ја поддржаа диктатурата на хунтата од 1960-те години. Така, на повик на левицата и анархистите, во вторникот илјадници луѓе се собраа во квартот Егзархија под мотото „Обама не е добредојден“ и „Не за војната, не за империјализмот“.
Во средата Обама, инаку прв американски претседател кој ја посетил Грција по Бил Клинтон во 1999 година, ќе го посети Акропол каде што ќе одржи говор за предизвиците на глобализациата.
Претходно во вторникот Обама ја пофали Атина поради прифаќањето на стотиците илјади имигранти и бегалци. Повеќе од милиони имигранти и бегалци минатата 2015 година пристигнаа на грчките острви во Егејското Море од турскиот брег на патот кон богатите земји од западна и северна Европа.
„Сакам јавно да му се заблагодарам на грчкиот народ на нивниот одговор на мигрантската криза“, рече Обама на заедничката прес-конференција со грчкиот премиер Алексис Цирпас, и додаде дека Грците „заслужуваат благодарност од целиот свет“, бидејќи без разлика на финансиските тешкотии настанати од должничката криза, Грција на тие луѓе им пружила голема помош.
На презадолжената Грција, инаку, Обама и искажа поддршка со ветувањето дека во европските престолнини ќе пренесе дека само политиката на штедење не е единствениот лек за финансиската криза.
„Во својата порака до остатокот од Европа ќе продолжам да нагласувам дека политиката на штедење не може самата да доведе до благосостојба. Грција последните неколку години мина низ многу предизвикувачки и драматични времиња. Мило ние е да видиме дека се случува напредок. Иако знаеме дека пред вас се многу значајни предизвици, ќе бидеме раме до раме со грчкиот народ во текот на тој процес“, порача Обама.
Грција кон средината на 2015-та го потпиша третиот финансиски пакет во износ од нови 86 милијарди евра, но за излегувањето од најголемата финансиска криза потребно е неколку генерации да минат низ долготрајниот процес на реструктуирање на долгот. Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), кој учествуваше во спасувањето на Грција од банкрот и истапување од еврозоната во 2010 и 2012 година, го одби третиот пакет помош по првите два од над 200 милијарди евра, доколку Атина не го намали јавниот долг.
По Грција, Обама патува во Германија каде што ќе разговара со канцеларката Ангела Меркел, еден од неговите најблиски странски партнери. Потоа, исто така во Берлин, ќе се сретне со францускиот претседател Франсоа Оланд, со британската премиерка Тереза Меј и со италијанскиот премиер Матео Ренци. По Европа американскиот претседател на заминување ќе отпатува во Пери каде што ќе учествува на азиско-пацифичкиот самит./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Захарова: Убедени сме дека Србите се свесни за ризиците поврзани со продажбата на оружје на Украина

Москва ги зеде предвид коментарите на српскиот претседател Александар Вучиќ за ревизијата на одредбите за српското воено производство по објавувањето на податоците од страна на Руската служба за надворешно разузнавање (СВР), потврди портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова.
Прес-уредот на Руската служба за надворешно разузнавање минатата недела објави дека српските воени компании ги снабдуваат Вооружените сили на Украина со муниција и покрај декларираната неутралност на Белград.
„И покрај ‘неутралноста’ декларирана од српските власти, српските воени компании продолжуваат да ја снабдуваат Украина со муниција. Покривањето на ова е шема што користи лажни сертификати на крајни корисници и земји посредници. Кога сме кај вторите, најчесто се споменуваат земјите од НАТО, имено Чешка, Полска и Бугарија“, нагласија тогаш руските разузнавачи.
Коментирајќи ги обвинувањата од Русија, српскиот претседател Александар Вучиќ изјави дека приватно разговарал за ова прашање со рускиот претседател Владимир Путин. Тој додаде дека е формирана комисија за да се испита веродостојноста на обвинувањата.
„Ги забележавме јавно изјавените уверувања на српските државни раководители дека ќе биде поведена ревизија на воено-техничката соработка на Белград со странски партнери, со цел да се идентификуваат измами со сертификати за крајни корисници. Претпоставуваме дека најавените мерки ќе овозможат навремено евидентирање и прекинување сомнителни извозни трансакции и ќе спречат испраќање воени производи на погрешна адреса“, рече Захарова.
Според Захарова, Русија е убедена дека „Србија е добро запознаена со сите ризици поврзани со паѓањето на производите од националниот воено-индустриски комплекс во рацете на режимот во Киев и ќе преземе ефикасни и доволни мерки за да се осигури дека ништо нема да фрли сенка врз добрите односи меѓу Москва и Белград“.
Европа
Зеленски: Русите го реструктуираа целото општество за да може да убиваат неказнето

Украинскиот претседател Володимир Зеленски синоќа реагираше на социјалните мрежи на ветувањето на рускиот лидер Владимир Путин дека ќе одговори на неодамнешниот напад на Киев врз руските воени аеродроми.
„Путин многу цврсто рече дека ќе мора да одговори на неодамнешниот напад врз аеродромите“, напиша американскиот претседател Доналд Трамп во објава на социјалните мрежи по телефонскиот разговор со Путин вчера.
Трамп делумно се осврна на нападот со беспилотни летала наречен „Операција Пајажина“ врз руските воени аеродроми во неделата, за кој се проценува дека уништил авиони и опрема во вредност помеѓу 4 и 6 милијарди евра. Белата куќа наводно не била информирана однапред за нападот од Украина.
„Многумина разговарале со Русија на различни нивоа. Сепак, ниту еден од овие разговори не донел сигурен мир ниту ја запрел војната“, одговори Зеленски во својата објава.
„За жал, Путин се чувствува неказнето. Дури и по сите ужасни руски напади, тој наводно подготвува повеќе таканаречени „одговори““, се вели во постот.
„Ова значи дека со секој нов напад, со секое одложување на дипломатијата, Русија покажува среден прст кон целиот свет – кон сите оние кои сè уште се двоумат да го зголемат притисокот врз неа“, забележа украинскиот претседател. „Сепак, Русија треба да бара мир. Токму во Москва мора да почнат да чувствуваат дека војната има цена, висока цена, а агресорот треба да ја плати највисоката цена“.
Зеленски изјави дека од почетокот на 2025 година, руската војска извршила напади врз Украина користејќи речиси 27.700 воздушни бомби, речиси 11.200 Шахед (дронови), речиси 9.000 други ударни дронови и повеќе од 700 ракети, вклучувајќи балистички ракети.
„Ова е темпото на руските напади, а тие намерно го поставија уште од првите денови од целосната војна. Русија ја реструктуираше целата своја држава, општество и економија за да може масовно и неказнето да убива луѓе во други земји“, напиша Зеленски.
Украинскиот претседател нагласи дека ако светот реагира слабо на заканите на Путин, тој го толкува ова како подготвеност да се затворат очите пред неговите постапки. Кога не чувствува сила и притисок, туку чувствува слабост, тој секогаш извршува нови злосторства. Тој го гледа таквиот став како премолчена дозвола: дозвола за нови злосторства, нови напади, нови убиства.
„Затоа ние во Украина сме благодарни на сите во светот кои се обидуваат да ја спречат оваа војна и руските напади. На сите кои му кажуваат на убиецот дека ќе биде повикан на одговорност. На сите кои велат дека руските ракети и бомби мора да престанат да одземаат невини животи“, нагласи Володимир Зеленски.
„И денес, на Денот на сеќавање на украинските деца убиени од руската агресија, ги потсетуваме моќните од овој свет на фактите. Ако моќните не го спречат Путин, тоа значи дека ја делат одговорноста со него. И ако сакаат да го спречат, но не можат, тогаш Путин повеќе нема да ги смета за моќни“, заклучи Зеленски.
Европа
(Видео) Борбени авиони на НАТО слетаа на автопатите во Финска и во Шведска

Сојузниците на НАТО одржаа големи воени вежби на автопатите во Финска и Шведска, демонстрирајќи ја способноста за брзо распоредување и дејствување во тешки услови според концепт познат како ACE (Agile Combat Employment), објави „Дифенс Индустри Јуроп“. Целта на ваквите вежби е да се зголеми флексибилноста и издржливоста на силите во потенцијално загрозените области.
Од 26 до 30 мај, Финска беше домаќин на редовна воздушна вежба наречена JPH, во која учествуваа повеќе од 20 сојузнички авиони и околу 2.000 регрути, резервисти и професионални војници. За прв пат, вежбата вклучуваше и операции на дел од автопатот, таканаречениот дел Баана, на патот број 4 во близина на воздухопловната база Тикакоски во Јивескила.
The Finnish Air Force's Baana 25 exercise has kicked off today. This week, the Air Force is operating from the Tikkakoski highway strip on E75, training in line with its mobile and dispersed battle concept. #ilmavoimat #baana25 pic.twitter.com/sr304XO1gZ
— Ilmavoimat (@FinnishAirForce) May 26, 2025
Финските авиони F/A-18 Hornet и Hawk извршија полетувања и слетувања на автопатот, на кои за прв пат им се придружија и холандските борбени авиони F-35A Lightning II од Кралските воздухопловни сили на Холандија.
Холандските пилоти извршија непрекинати полетувања и слетувања, а заедничките вежби со финските авиони F/A-18 дополнително ја зајакнаа соработката меѓу сојузничките авиони од четврта и петта генерација.
The Royal Netherlands Air Force F-35A fighter jets are participating in the exercise #Baana25 at Tikkakoski for the first time. Alongside the touch-and-go landings, @Kon_Luchtmacht🇳🇱 is conducting fighter integration training w/ 🇫🇮 F/A-18 fighters, operating out of Pirkkala AFB. pic.twitter.com/JbHJrW6iGy
— Ilmavoimat (@FinnishAirForce) May 26, 2025
Оваа обука е дел од финската доктрина за мобилно војување, која предвидува одржување на воздушни операции надвор од домашните бази доколку тие станат неупотребливи. Користењето на автопати за слетување и полетување е дел од воената обука во Финска уште од 1960-тите и сега дава важен придонес кон концептот на ACE на НАТО.