Контакт

Европа

Почина грузискиот симбол на перестројката – Едуард Шеварнадзе

Објавено пред

Поранешниот претседател на Грузија, и советски министер за надворешни работи Едуард Шеварнадзе, кој почина во понеделникот по долга и тешка болест во 87-та година од животот, ја имаше една од клучните улоги во ставањето крај на Студената војна и во периодот од падот на комунизмот.

dobivaj vesti na viber

Шеварнадзе како шеф на дипломатијата во владата на последниот советски челник Михаил Горбачев во голема мера придонесе за подобрување и затоплување на доносите со западот, пред падот на Берлинскиот ѕид и распадот на Советскиот сојуз. Го сметаат, исто така, за едена од идејните зачетници на „перестројката“, програмата за реформи на советската економија и политика, за којашто Горбачев своевремено рече дека е осмислена за време на прошетка на брегот до Црното Море со неговиот грузиски другар, со кој подоцна, сепак, се разиде. По распадот на Советскиот сојуз, Шеварнадзе се врати во родната Грузија и стана нејзин прв претседател донесувајќи одредена политичка стабилност по периодот на анархија по осамостојувањето. Од власта беше соборен во ткн Револуција на розите во 2003 година којашто имаше поткрепа од Западот, а последните години од животот ги мина својата резиденција, малку патуваше и се појавуваше во јавноста. Шеварнадзе е роден на 25-ти јануари 1928 година во тогашната Транскавкаска Социјалистичка Федеративна Советска Република, којашто ги опфаќаше териториите на денешните Ерменија, Азербејџан и Грузија. Неговиот татко бил учител и убеден комунист, со што не се согласувала мајка му и постојано се обидувала двајцата да ги наговори да престанат да се занимаваат со политика.  Во подмладокот на Комунистичката партија Шеварндзе влегол во 1946 година и брзо напредувал.Во текот на 1970-те години се борел против советската бирократија и вовел пазарни реформи. Со особена жестокост се борел против корупцијата во Комунистичката партија, одземајќи им ги на стотиците функционери луксузните автомобили и вили, а многу од нив и сменувајќи ги од должностите. Неговите реформи биле толкави, што некои историчари дури сметаат дека политиката на гласност и отворање, не ја вовел Горбачев во 1980-те, туку Шеварнадзе една деценија претходно. Како советски министер за надворешни работи во периодот меѓу 185 и 1990 година, кога започна смирувањето на ткн Студена војна, беше на чело на трансформацијата на советската надворешна политика. Иако немаше речиси никакво искуството во надворешната политика, ги предводеше новите советски политики на гласност и перестројка, отворање и реструктуирање.  Учествуваше, така, во преговорите за цела низа важни договори за контролата на вооружувањето, вклучително и за Спогодбата за нуклеарните сили со среден дострел со кој беше елиминирана цела класа атомско вооружување.  Ги повлече и советските трупи од крвавата инвазија во Авганистан и отвори пат кон независноста на државите од источна и од средна Европа од поранешниот Варшавски договор, повлекувајќи ги трупите во границите на Советскиот сојуз.  „Знаете, навистина тогаш го променивме светот (…) и главната заслуга за тоа му припаѓа на Горбачев“, изјави Шеварнадзе во едно интервју до 2000 година. Меѓутоа, со своите либерални ставови си создаде и многу непријатели во конзервативните советски кругови. Со својата драматична оставка во декември 1990 година го изненади и самиот Горбачев. Стравувајќи дека советскиот лидер можеби попушта пред конзервативните елементи, Шеварнадзе драматично предупреди дека СССР го очекува диктатура. Осум месеци подоцна, во август 1991 година, кога на улиците на Москва се појавија тенкови што беше толкувано како обид за државен удар, изгледаше дека прогнозата на Шеварнадзе се остварува.  Тој на барикадите му се придружи на Борис Елцин. Наводниот државен удар беше оневозможен во следните неколку дена и Шеварнадзе повторно стана министер за надворешни работи, но само еден месец. Советскиот сојуз се распадна, како и неговата родна Грузија, во којашто започна граѓанска војна. Во март 1992 година се врати во грузиската престолнина Тбилиси, откако по бегството на тогашниот челник, земјата остана без водство. Без вистински противник лесно ја презема власта, но тешко воведуваше ред, дури и во парламентот. Успеа да ја сопре граѓанската војна, но Грузија и натаму остана нестабилна. Во 1995 година, кусо време откако преживеа атентат, избран е за грузиски претседател.Покрај историскиот проблем на сепаратистичките тенденции на Абхазија и Осетија, Шеварнадзе се соочуваше и со политичкиот спор со соседните држави од блиските нафтоносни полиња во Баку. Корупцијата и натаму се развиваше, па од него почнаа од него да бараат поголеми реформи. Кризата кулминираше во ноември 2003 година, која, по оспоруваната негова победа на претседателските избори, беше соборен со масовни протести на опозицијата. Неговите критичари, коишто го заземаа грузискиот парламент, го обвинија дека е исто толку корумпиран и недемократ, колку и неговите претходници. Шеварнадзе беше притиснат и единствен избор беше да поднесе оставка. „Мислам дека мојата оставка беше единствениот начин да се избегне крвопролевањето“, ќе рече подоцна за тие денови. Човекот којшто, по сопствени зборови, придонесе за крајот на Студената војна, ослободувањето на централна Европа, обединувањето на Германија и демократизирањето на Советскиот сојуз, така од власт беше соборен, по игра на судбината, од луѓето чиешто поимање на демократијата беше сосема спротивно од неговото/крај/мф/сн

Извор: Макфакс



©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа

Авион со руски туристи принудно слета во Естонија поради украински напад со дронови

Објавено пред

Патнички авион што превезуваше руски туристи до Санкт Петербург беше принуден да слета во Естонија вчера по украинскиот напад со беспилотно летало врз Русија.

dobivaj vesti na viber

„Авионот беше пренасочен кон Талин бидејќи не можеше да слета на аеродромот ‘Пулково’ поради неговото привремено затворање“, потврди Маргот Холтс, раководител за комуникации и за маркетинг на аеродромот во Талин.

Во ноќта од саботата кон неделата украински беспилотни летала погодија гасен терминал во регионот Ленинград и рафинерија за нафта во регионот Самара. Извор во Службата за безбедност на Украина потврди за „Киев индепендент“ дека разузнавањето стои зад нападот врз терминалот за течен природен гас во регионот Ленинград.

Авионот, управуван од египетскиот превозник „Ал Масрија јуниверсал ерлајнс“, полетал од Шарм ел Шеик и слетал во Талин во 5.33 часот по локално време. Тој го продолжил своето патување кон Санкт Петербург речиси шест часа подоцна.

Според Холтс, на патниците и на екипажот не им било дозволено да го напуштат авионот додека биле на аеродромот во Талин.

Украинските напади со беспилотни летала, кои сè повеќе го нарушуваат цивилниот воздушен сообраќај во Русија, се дел од пошироката украинска стратегија за поткопување на руската логистика далеку над линиите на фронтот. Во првите месеци од 2025 година украинските напади со беспилотни летала наводно ја принудиле Русија да затвори аеродроми повеќе од 200 пати.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Европа

Украинци: Русите извршија 500 напади врз Запорожје за еден ден

Објавено пред

Во текот на изминатите 24 часа, руските сили извршија 500 напади насочени кон 13 населени места во регионот Запорожје, објави на Телеграм Иван Федоров, началник на Воената администрација на Запорожје.

dobivaj vesti na viber

„Руските сили извршија четири воздушни напади врз Билохирија, Полтавка и Червони. Три напади со повеќекратен ракетен систем (MLRS) ги погодија Плавни и Мала Токмачка. Вкупно 327 беспилотни летала (главно дронови FPV) ги погодија Запорожје, Биленки, Плавни, Хулајпол, Шчербаки, Новоданиливка, Мала Токмачка и Чаривно. Исто така, 166 артилериски напади се регистрирани во Плавни, Хулајпол, Орихив, Шчербаки, Преображенки, Новоданиливка, Мала Токмачка и Чаривно“, се вели во соопштението.

Властите добија 19 пријави за штети на станбени згради и помошни згради. Немаше пријави за цивилни жртви.

фото: принтскрин

Прикажи повеќе...

Европа

(Видео) Патниците врескаат во агонија, трепка црвено светло: пекол на летот за Рим

Објавено пред

Патниците врескаа од страв откога силни турбуленции го погодиле летот од Шпанија до Рим принудувајќи го пилотот итно да слета.

dobivaj vesti na viber

Преплашените патници гласно врескаа додека авионот се бореше со силни турбуленции на летот од Аликанте до аеродромот во Рим.

Кога авионот изврши итно слетување во Болоња, патниците „му се заблагодарија на Бога што се живи“.

Снимките од кабината го покажуваат авионот како силно се тресе, со светла претежно изгаснати, а црвено светло трепка надвор од прозорецот.

Лошите временски услови во регионот предизвикаа проблеми за авионот додека се обидуваше да слета во Рим.

По неколку обиди за слетување на аеродромот во Рим, авионот беше пренасочен кон Болоња. Таму слетал во 3.53 часот наутро, речиси три часа откога требаше да пристигне во италијанската престолнина.

Патот од Аликанте до Рим обично трае нешто помалку од два часа.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија4 часа

(Видео) Во потрага по храна, мечка се качи на тераса од семејна куќа во Тетовско

Мечка се качила на тераса од семејна куќа во тетовското село Отуње. Членовите на семејството биле во внатрешноста на куќата,...

Македонија10 часа

Голема акција на Финансиската полиција: уапсени седум лица за даночни измами и перење пари, го оштетиле буџетот за 430 милиони денари

По двегодишна опсежна предистражна постапка, во текот на денешниот ден Управата за финансиска полиција спроведе акција во која беа извршени...

Македонија12 часа

Предложен притвор за таткото што тепаше играчи на фудбалскиот натпревар во Штип

Основното јавно обвинителство Штип денеска поведе итна постапка против едно лице за кривично дело – Насилство. Осомничениот извршил грубо насилство...

Свет12 часа

Застрашувачки снимки од напад врз болница во Газа, меѓу загинатите има и новинари

Најмалку 15 лица, вклучувајќи четворица новинари, беа убиени денес во израелските напади врз болницата „Насер“ во градот Кан Јунис во...

Македонија13 часа

Поскапуваат бензините и дизелот

Бензините и дизелот од ноќеска на полноќ ќе поскапат за половина и за еден денар, соопшти Регулаторната комисија за енергетика,...

Македонија14 часа

Алиу на средба со д-р Кедев: Сите што имаат информација за евентуални неправилности да се обратат до Министерството

Министерот за здравство Азир Алиу денеска оствари средба со д-р Сашко Кедев, на која беа разменети информации во врска со...

Македонија14 часа

Зеленски: Украина високо ја цени непоколебливата солидарност на Северна Македонија во поддршка на нашата слобода

Украина високо ги цени непоколебливата солидарност и силниот глас на Северна Македонија во поддршка на нашата слобода, достоинството и правото...

Топ15 часа

Тешко повредена жена во Автокоманда, маж ја удрил во главата со гајба полна со стаклени шишиња

Основното јавно обвинителство Скопје поведе постапка против едно лице за кого постои основано сомнение дека сторил кривично дело – Тешка...

Европа18 часа

Русија уништи 21 украински дрон во текот на ноќта, два летаа кон Москва

Руските одбранбени единици уништија 21 украински дрон во текот на ноќта, објави руската државна новинска агенција, повикувајќи се на податоци...

Свет18 часа

Канада отворена за испраќање мировни сили во Украина

Канадскиот премиер Марк Карни му рече вчера на украинскиот претседател Володимир Зеленски дека ги поддржува барањата на Украина за силни...

Европа18 часа

Мерц: Никој повеќе не треба да има илузии, Германија е во структурна криза

Германскиот канцелар Фридрих Мерц призна дека справувањето со економските предизвици се покажува како многу поголем предизвик отколку што првично очекувал....

Македонија19 часа

На Табановце за излез од државата се чека 30-ина минути

Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по суви коловози. Интензитетот на сообраќајот на патиштата надвор од градските средини е...

Македонија1 ден

Вкупно девет пожари на отворен простор, активен еден, а два се под контрола

На територијата на државата денеска до 18:00 часот имало вкупно девет пожари на отворен простор, од кои еден е активен,...

Свет1 ден

Лавров ги соопшти условите на Русија за постигнување мир во Украина

Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров денеска ги изложи клучните услови на Русија за постигнување мир во Украина, предлагајќи...

Македонија1 ден

Мицкоски очекува историска победа на ВМРО-ДПМНЕ на локалните избори, приоритет ќе биде хигиената во Скопје

Она што го направи ВМРО-ДПМНЕ и Коалицијата овие два дена, претставува, навистина, новитет на политичката сцена во Македонија. Добро е...

Топ1 ден

Во возило откриени 15 мигранти од Египет и Сирија

Вкупно 15 мигранти од Египет и Сирија се пронајдени синоќа во возило на регионалниот пат Богданци–Гевгелија, на место викано „Македонија...

Регион1 ден

Вучиќ најави намалување на цените на јајцата, зеленчукот, овошјето, млечните производи…

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, објави денеска дека од идната недела ќе се ограничат маржите во трговските синџири, што ќе...

Свет2 дена

Палестински камерман убиен во појасот Газа

Палестинската новинска агенција (ВАФА) објави дека израелските војници убиле палестински камерман во северниот дел на Појасот Газа. Камерманот Калед ал...

Македонија2 дена

Пратениците се одморија, од утре почнуваат со редовни активности во Собранието

Пратениците од утре официјално почнуваат со работа по годишниот одмор. Претседателот на Собранието, Африм Гаши за утре закажа неформална средба...

Свет2 дена

Зеленски вели дека постои вистинска можност да заврши војната во Украина

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски синоќа најави дека следните денови ќе бидат готови безбедносните гаранции за неговата земја. Тој, по...