Свет
Обама го одобри продолжувањето на санкциите против Иран

Американскиот претседател Барак Обама го одобри продолжувањето за десет години санкции против Иран во четвртокот, но неочекувано се воздржа од потпишување на законот кој ги обновува тие санкции.
„Продолжување на Iran Sanctions Act има сила на закон и без потписот на претседателот“, изјави портпаролот на Белата куќа. Џош Ернест во писменото соопштение.
Американскиот Конгрес точно пред две седмици изгласа десетгодишно продолжување на санкциите против Иран, а текстот беше испратен на потпис на претседателот Барак Обама, кој се очекуваше да го потпише, а оваа мерка се толкува како одложување на носењето на потенцијално построги санкции до крајот на следната година. Мерката во Конгесот беше изгласана со 99 гласови „за“ и ниеден „против“, а во ноември речиси едногласно беше изгласана и во Претставничкиот дом.
Беше очекувано претседателот на заминување Барак Обама да ја потпише веднаш штом ќе ја добие. Но, Обама пропушти да мине рокот во полноќ до кој требаше да го стави својот потпис, па продолжувањето на санкциите за десет години, кои не ги сметаше потребни, доби сила на закон.
Претставниците на Белата куќа за изданието The Hill претходно истакнаа дека предлог законот нема да го наруши нуклеарниот договор постигнат со Техеран, што е главниот услов да го прифати Обама. Белата куќа, инаку, не инсистираше на обновувањето на Законот за санкции против Иран (ISA), кој истекува на 31-ви декември.
Документот му овозможува на американскиот претседател да наметне ограничувања против субјекти кои се инволвирани во развојот на балистички проектили во програмата на Иран, поддршката на тероризмот, а исто така и за нарушување на човековите права. Доколку Конгресот не ги продолжеше овие закони, тие ќе истекоа на 31-ви декември годинава.
Поборниците на овие мерки сметаат дека тие ќе им овозможат на САД да одговорат на Иран, доколку оваа земја ги прекрши своите обврски од меѓународниот нуклеарен договор, пишува The New York Times. Членовите на Конгресот и службеници од администрацијата сметаат дека продолжувањето на санкциите нема да ги крши условите од договорот потпишан на почетокот меѓу Иран и шесте светски сили, петте постојани членки на Советот за безбедност на ОН, САД, Русија, Кина, Велика Британија и Франција плус Германија./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Францускиот амбасадор во Израел: Признавањето на Палестина е од суштинско значење за разоружување на Хамас

Францускиот амбасадор во Израел, Фредерик Журн, изјави дека кампањата на Франција за признавање и собирање поддршка за признавање на палестинска држава е од суштинско значење за поддршката на арапските земји во разоружувањето на палестинската милитантна група Хамас.
„Нашето признавање на Палестина беше клучен лост што го искористивме заедно со Саудиска Арабија за да ги ангажираме муслиманските и арапските држави да прифатат идна нормализација на односите со Израел. Ова ги наведе земјите како Катар да кажат дека иднината на Газа мора да биде без Хамас“, изјави Журн за израелските новинари, како што објави „Тајмс оф Израел“.
Тој додаде дека иако одлуката на Франција да ја признае палестинската државност во Израел често се прикажува како награда за „теророт и заканата за израелската безбедност“ од палестинското милитантно движење Хамас, тоа „не е тоа“. Тој истакна дека процесот поддржан од Франција преку признавањето на палестинската државност „содржи предлог потпишан дури и од Арапската лига за иднината на нормализирање на односите со Израел заедно со палестинска држава“.
Фредерик Журн се осврна на декларацијата потпишана на конференцијата на Обединетите нации во јули од страна на арапските и муслиманските земји – вклучувајќи ги Саудиска Арабија, Катар, Египет, Јордан и Турција, во која тие за прв пат го осудија нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година, заедно со барањето за ослободување на сите заложници и разоружување на Хамас. Тој повтори дека декларацијата ги повикува Палестинските власти не само да соработуваат со Израел, туку и да се обврзат да бидат демилитаризирана држава.
„Безбедноста на Израел е исклучително важна за нас. Мирот е тежок. Единственото нешто што е потешко е војната“, заклучи амбасадорот.
Фото: принтскрин
Свет
Полска ја затвора границата со Белорусија поради воени вежби

Полска ќе ја затвори границата со Белорусија на полноќ по локално време во четврток поради воените вежби „Запад“ што се одржуваат во Белорусија, изјави полскиот премиер Доналд Туск, а Литванија исто така најави зајакнување на безбедносните мерки на границата со Белорусија и Русија.
Воените вежби „Запад-2025“, што ќе се одржат во Западна Русија и Белорусија, предизвикаа загриженост кај соседните земји, членки на НАТО – Полска, Литванија и Латвија.
„Во петок во Белорусија, многу блиску до полската граница, започнуваат руско-белоруски маневри, многу агресивни од перспектива на воената доктрина“, рече Туск на владиниот состанок. „Според тоа, заради националната безбедност, ќе ја затвориме границата со Белорусија, вклучувајќи ги и железничките и патните премини, во врска со маневрите „Запад“ на полноќ во четврток.“
Вежбите „Запад“ ќе вклучуваат вежби за можна употреба на нуклеарно оружје и руската хиперсонична ракета „Орешник“ со среден дострел, изјави белорускиот министер за одбрана.
Во исто време, НАТО ќе одржи вежби на својата страна од границата. Литванија, исто така, објави дека ќе ги зголеми мерките за заштита на своите граници со Белорусија и Русија поради воените вежби „Запад“, објави литванската гранична стража во вторник.
Белоруската и руската амбасада во Варшава не одговорија на барањата за коментар. Белоруските медиуми во четвртокот објавија дека полски државјанин е уапсен во Белорусија под сомнение за шпионажа поради поседување документи поврзани со тие воени вежби.
Фото: принтскрин
Свет
Планетата Марс има цврсто јадро, открија научниците

Научниците од НАСА, проучувајќи во самото срце на планетата Марс, открија структура што не ја очекуваа. Длабоко во внатрешноста на планетата, сеизмичките податоци од лендерот InSight открија цврста маса со пречник од околу 600 километри.
Ова откритие не само што е во спротивност со претходните сознанија за целосно течното јадро на Црвената планета, туку и не се вклопува во сегашното разбирање на нејзиниот состав, пишува Science Alert.
„Невообичаено е Марс да има цврсто јадро“, рече тимот предводен од сеизмологот Хуисинг Би од Универзитетот за наука и технологија на Кина.
„Раните студии сугерираа дека јадрото на Марс содржи значителна количина на лесни елементи, што ја намалува температурата на јадрото и го прави малку веројатно јадрото да кристализира, со оглед на неговата релативно висока температура.“
Само во последните неколку години научниците успеаја детално да ја мапираат внатрешноста на Марс. Заслугата за ова му припаѓа и на лендерот InSight, кој од 2018 до 2022 година бележеше земјотресни бранови и удари од метеорити користејќи исклучително чувствителен сеизмометар.
Овие бранови, рефлектирајќи се низ внатрешноста на планетата, реагираат различно, во зависност од густината на материјалот, создавајќи еден вид акустичен „рендген“ на Марс. Податоците собрани во текот на четири години ја обезбедија првата детална внатрешна мапа на Марс, откривајќи структура слична на Земјината: тврда кора, истопена површина и густо јадро во центарот.
Постојат клучни разлики помеѓу внатрешноста на Земјата и Марс, и токму тие ги охрабрија научниците да продолжат со истражувањата.
„За разлика од Земјата, Марс денес нема глобално магнетно поле“, објаснија истражувачите. „Наместо тоа, делови од неговата кора се силно магнетизирани, што ни кажува дека Марс некогаш, во далечното минато, имал магнетно поле.“
Глобалното магнетно поле на планетата управува со „динамо“ во нејзиното јадро, кое зависи од конвекцијата во течниот надворешен дел од јадрото.
„Се верува дека овој механизам игра важна улога во одржувањето на магнетното поле на Земјата денес. Спротивно на тоа, за Марс, работите изгледа функционираат поинаку“, додадоа тие во студијата објавена во списанието Nature.
Бидејќи InSight беше стациониран само на една локација, за разлика од мрежата на сеизмички станици на Земјата, тимот се потпираше на податоци од удари на метеорити кои испраќаат бранови низ планетата. Со анализа на 23 такви настани, тие беа во можност да применат техники што вообичаено се користат за податоци од повеќе ќелии.
„Овој пристап ни овозможи да изолираме специфични сеизмички фази врз основа на тоа како тие стигнуваат до ќелиите. Можевме да детектираме бранови што патуваат низ самиот центар на марсовското јадро и рефлексија од внатрешната граница на јадрото, што дава клучни заклучоци за цврсто внатрешно јадро“, наведуваат истражувачите.
Тие пронајдоа неколку различни видови бранови кои, независно еден од друг, укажуваат на постоење на цврсто јадро.
„Овие повеќекратни фази се клучни, бидејќи тие се потврдуваат меѓусебно и сите постојано укажуваат на истиот заклучок: Марс навистина има цврсто внатрешно јадро.“
Што значи ова откритие за иднината?
Како точно може да постои цврсто јадро и покрај високата температура и присуството на полесни елементи како што се сулфур, кислород и јаглерод, засега останува нејасно. Научниците ќе треба да спроведат ново моделирање за да ги испитаат условите на температура, притисок и состав што би можеле да го објаснат ова откритие. И покрај ова, резултатите се исклучително возбудливи, пишува научниот портал.
Понатамошните истражувања би можеле да доведат до подлабоки увиди во тоа како Марс го изгубил своето „динамо“ и своето глобално магнетно поле, но исто така би можеле да откријат нови детали за еволуцијата на карпестите планети – оние за кои се верува дека имаат најголем потенцијал за развој на живот.
„Големината и својствата на внатрешното јадро на Марс служат како клучна референца за разбирање на термичката и хемиската еволуција на планетата“, заклучија истражувачите.
Фото: принтскрин