Свет
Стивна музиката во Хавана, Куба ќе се простува девет дена од Кастро

Фидел Кастро, кој почина на 90-годишна возраст во 22.29 часот во петокот по локално време, во 4.29 часот во саботата утрото по македонско време, ќе биде погребан на 4-ти декември во источниот град Сантјаго де Куба, колепката на револуцијата, по четиридневната процесија преку целиот остров.
Одборот задолжен за организација на закопот објави дека Фидел Кастро ќе биде кремиран и дека урната со неговата пепел ќе биде погребана на гробиштата Снанта Ифигенија, на коишто почива и националниот херој Хозе Марти.
Пред тоа процесијата од 30-ти ноември до 3-ти декември ќе минува низ целата Куба, следејќи ја во спротивна насока рутата на „Карванот на слободата“ со којашто пред 58 години Фидел Кастри го поврза Сантјаго со Хавана, во којашто триумфално влезе на 8-и јануари 1959 година.
Од понеделник до петок урната со пепелта ќе биде изложена во меморијалниот центар „Хозе Марти“ на Плоштадот на Револуцијата во Хавана, на кој Кастро одржа многу познати говори, Жителите на градот тогаш ќе може да му одадат почит. Во вторник во 19 часот по локално време, во Хавана на истото место ќе можат последен пат да го поздрават таткото на кубанската револуција, пред неговата пепел да тргне на патувањето од илјада километри кон вториот најголем град во земјата.
Во Сантјаго, единствениот град кој го доби статусот „херојски“ поради својот придонес во уривањето на диктаторот Фулгенсио Батиста во1959 година, ќе биде на 3-ти декември организирана нова голема церемонија на Плоштадот Антонио Масео.
Погребот, на кој ќе присуствуваат многубројни светски челници, ќе се одржи следниот ден, со почеток со 7 часот утрото по локално време, соопшти во саботата одборот. Претходно во саботата кубанската влада соопшти дека
Кубанците веројатно засекогаш ќе се сеќаваат на денот кога е објавено дека умрел Фидел Кастро. Музиката стивна во целата авана, а жителите побрзаа да ги разбудат своите најблиски и да ги известат за неубавата вест.
Улиците се испразнија откако помладиот брат, актуелниот претседател Раул Кастро, на државната телевизија во петокот околу полноќ по локално време извести за смртта на Фидел Кастро. Раул не ги објави деталите за смртта на Фидел. Се претпоставува дека починал во својот дом во Хавана каде живееше откако отстапи од власта во 2006 година поради здравствени проблеми.
„Сите занемевме. Беше тоа многу тажен момент“, вели Јаимара Гомез, која во тој момент била во хотел, на своето работно место. Вработениот во автоперална, 20-годишниот арко Антонио Диаз, бил на забава кога музиката одеднаш прекинала. „Заминав дома, ги разбудив домашните и им кажав дека Фидел умрел. Мајка ми беше шокирана“, вели за AFP.
Додека веста за смртта на Фидел Кастро се ширеше по Куба, на улиците на Мајами, американскиот град со најмногу Кубанци кои живеат таму во егзил, се славеше и играше. Меѓутоа, во Хавана се тагуваше.
„Да се загуби Фидел, е како да сум го загубил таткото – водачот, човекот кој беше светилник на нашата револуција“, вели 42-годишниот пекар Михаел Родригез. Веста го затекнала во пекарницата, ја слушнал на радио.
Кастро многумина, посебно надвор од Куба не го поднесуваа бидејќи не се согласуваа со неговите ставови, но, од друга страна, мноштвото во земјата го сакаа бидејќи им овозможуваше бесплатна здравствена грижа и бесплатно образование,. За 70 отсто од жителите на Куба, а го има 11 милиони, Фидел Кастро беше единствениот и незаменлив челник.
„Родена сум во времето на револуцијата и навистина сум тажна. Беше единствен, човек со доблести и со недостатоци. Тоа е голема загуба. Беше голем човек ој никога нема да биде заборавен… без оглед на тоа дали станува збор за неговите непријатели или пријатели“, вели 55-годишната чистачка Микаела Консуегра.
„Тешко е да се поверува дека Фидел замина“,вели 56-годишнта домаќинка Бланка Комбрера, додавајќи дека се сеќава на последниот јавен говор на Кастро, одржан на конгресот на Комунистичката партија на почетокот од годинава. Како да претчувствуваше тогаш дека му се ближи крајот.
„Наскоро ќе заминам како сите други,“, рече Фидел Кастро на партискиот конгрес во април. „Како да се подготвуваше за овој момент. Но ќе биде со нас и во годините коишто доаѓаат, Тоа ќе ни ја ублажи болката“, вели Комбрера“./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.