Наука
113-от елемент од периодичниот систем наречен „нихониум“

Еден од навите ткн супертешки елементи од Периодичниот систем на Менделеев со број 113 официјално е наречен „нихониум“ (нихониј) и го доби симболот Nh.
Ова во средата го објави јапонскиот институт за природни науки RIKEN, чиишто научници претходно го открија овој елемент. Зборот „нихониум“ е изведен од локалниот назив на земјата – „Нихон“.
Претходно годинава Меѓународниот сојуз за теоретска и применета хемија издаде препорака за именување на новите елементи со броевите 113, 115, 117 и 118, односно нихониум (Nh), московиум (Mc), тенесиуниум (Ts) и оганесон (Og).
Инаку, споменатиот елемент „нихониум“, првпат беше добиен во 2003 година од страна на руските и американските физичари при експерименти врз синтезата на 115-от елемент, но тоа не беше признато од страна на Меѓународната унија за теоретска и применета хемија.
Во природата не постојат елементи со атомски број (број на протони во јадрото на атомот) над 92, односно потешки од ураниумот. Потешки елементи, како што е на пример плутониумот, може да се покажат во нуклеарни реактори, а елементите потешки од 100 (ферми) може да се добијат само во акцелератори со бомбардирање со тешки јони. При интеграцијата на целените јадра и „проектилите“ и се јавуваат јадрата на нов елемент.
Тим научници предводен од Косуке Морита во статијата објавена во магазинот Journal of Physical Society of Japan во 2012 година ги опиша резултатите од долгогодишните експерименти на линеарен акцелератор, кој се наоѓа во градот Вако во областа на престолнината Токио. Од 2003 година, истражувачите се обидуваат да го добијат 113-от елемент, со бомбардирање на акцелераторот на цели на бизмут-209 со јонски сноп од цинк-70, забрзуваат до една десетина од брзината на светлината.
Како резултат на тоа, тие биле во можност да регистрираат три вериги на распаѓање, коишто одговараат на настаните од „раѓањето“ на 113-от елементи, на 23-ти јули 2004 година, на 2-ри април 2005 година и на 12-ти август 2012 година. „Животот“ на јадрото на новиот елемент изнесувал од 4,9 до 0,3 милисекунди.
Јапонските научници веруваа дека нивното откритие може да биде основа Меѓународна унија за теоретска и применета хемија да го признае нивното откритие. Така, во тој случај, јапонските научници првпат во историјата ќе имаа право да го именуваат новиот елемент. Меѓутоа, за признавање неопходна беше и независна потврда – експериментот мора да се повтори во друга лабораторија или во вкрстена реакција.
„Ова е одличен резултат, но да се произведе ќе биде исклучително тешко, бидејќи ваков случај се регистрира приближно еднаш годишно, и не постои вкрстена реакција“, коментира за РИА Новости, Андреј Попеко, заменик директор на
Специјалистите од руската Лабораторија „Флеров“ при Обединетиот институт за нуклеарни истражувања во Дубна, заедно со американските колеги во 2003 година првпат го добија 113-от елементи. Јадрата на овој елемент се произведувани како „спореден продукт“ од експериментот на синтезата на елементот 115. Тогаш 115-от елемент беше добиен при реакција на фузија реакции на америциум-243 и калциум-48. При распаѓањето 115-от се конвертираше во 113-от елемент, кој од своја страна се распадна на полесни јадра. Овој резултат е официјално објавен во научното списание Physical Review, во почетокот на февруари 2004 година. Во септември истата година, јапонските истражувачи објавија извештај за првиот случај на раѓање на 113-от елемент во реакцијата на бизмут и цинк.
Подоцна руските научници објавија дека им успеало да го добијат 113-от елемент при експериментот на синтезата на елементот 117. Во јуни 2012 година, научниците од Дубна поднесоа извештај во Меѓународната унија за теоретска и применета хемија за признавање на 113-от, 115-от, 117-от и 118-от елемент, коишто тие први ги синтетизирале во Обединетиот институт за нуклеарни истражувања./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Наука
230 милиони луѓе живеат во опасност од топењето на ледените покривки

Ново истражување покажува дека светските ледени покривки на Гренланд и Антарктикот се топат и се поместуваат. Ова може да предизвика пораст на нивото на морето и големи миграции од крајбрежните области.
Научниците сакале да дознаат која е „безбедната граница“ на глобалното затоплување за опстанокот на ледените покривки. Тие ги користеле податоците од сателити, климатски модели и други извори, дури и ДНК од октоподи.
Резултатите се загрижувачки. Дури и ако светот успее да го ограничи затоплувањето на 1,5 степени Целзиусови, ледениот покрив може да продолжи да се топи брзо. Тоа ќе доведе до зголемување на нивото на морето, што ќе има сериозни последици.
Ледените покривки на Гренланд и Антарктикот имаат доволно мраз што може да го подигне нивото на морето за околу 65 метри. Топењето на мразот е главната причина за порастот на морската вода. За последните 30 години, порастот на морето се забрзал двојно.
Околу 230 милиони луѓе живеат на помалку од еден метар надморска височина. Зголемувањето на морето ќе ги натера многу да се иселат од крајбрежните области.
Научниците велат дека е тешко точно да се предвиди кога ќе дојде до голем колапс на ледените покривки. Но, знаат дека опасноста постои и дека „безбедните“ температурни прагови сè повеќе се намалуваат.
Првично се мислеше дека покривките ќе се дестабилизираат при зголемување од околу 3 степени, но сега истражувачите сметаат дека не е доволно е ни 1,5 степен.
За да се спречи брз колапс, светот треба да го ограничи затоплувањето на најмногу еден степен над прединдустриското ниво. За тоа е потребно драстично намалување на согорувањето на фосилни горива. Сепак, тоа изгледа тешко, бидејќи многу земји, вклучително и САД, сè уште користат нафта, јаглен и гас.
Наука
Научниците открија на која возраст лошите навики почнуваат сериозно да му штетат на здравјето

Лошите навики како што се пушењето, консумирањето алкохол и физичката неактивност почнуваат сериозно да го оштетуваат здравјето од 36-годишна возраст, според новата студија на фински истражувачи од Универзитетот Лауреа.
Во студија која ги следела учесниците родени во 1959 година до нивната 61 година, било утврдено дека оние кои пушеле, пиеле и воделе пасивен начин на живот подолго време почесто завршувале со сериозни физички и ментални заболувања, пишува Net.hr.
„Колку порано престанеме со ризичните навики, толку се поголеми шансите за здрава и исполнета старост“, вели д-р Тија Кекелаинен. Иако, како што наведува тој, никогаш не е предоцна да се премине на поздрави навики – придобивките се забележуваат и кога промените се случуваат во средната возраст.
Студијата, исто така, откри дека:
– Физичката неактивност има најголемо влијание врз лошото физичко здравје,
– Пушењето генерално е поврзано со влошување на менталното здравје,
– Алкохолот има негативен ефект и врз физичката и врз менталната состојба.
Научниците забележуваат дека лошите навики и лошото здравје честопати се поврзани во двата правци – депресијата и болестите можат да доведат до пушење и алкохол, а истите навики можат да ги продлабочат здравствените проблеми.
Иако истражувањето се однесувало на генерацијата родена кон крајот на педесеттите години, резултатите даваат важни предупредувања за денешните помлади генерации, чии ризични навики вклучуваат феномени како што е вејпирањето.
Наука
Седум милиони луѓе во светот годишно умираат како последица на загадениот воздух – што не смее да правите?

Дури седум милиони луѓе во светот, односно двојно повеќе од алкохолизам и пет пати повеќе од сообраќајни несреќи, годишно умираат како последица на загадениот воздух, покажуваат проценките на Светската здравствена организација (СЗО).
Загадениот воздух буквално го напаѓа целото човечко тело
Лекарите укажуваат дека загадениот воздух ги загрозува речиси сите витални системи на човечкото тело и буквално го „напаѓа“ секој орган. Околу една петтина од смртните случаи од мозочен удар, срцев удар и коронарна артериска болест се предизвикани од загаден воздух, а исто така предизвикува аритмија, конгестивна срцева слабост и покачен крвен притисок.
Во извештаите на СЗО се наведува и дека е поврзан со рак на белите дробови, мочниот меур, дебелото црево, бубрезите и желудникот, како и со леукемија кај децата. Тоа му штети на когнитивниот развој на децата, а кај постарите луѓе го зголемува ризикот од деменција или смрт од Паркинсонова болест.
Зошто се толку штетни ПМ честичките?
ПМ честичките се мешавина од прашина, чад и саѓи, создадени од комбинираното влијание на греењето, индустријата и сообраќајот и содржат тешки метали како никел и арсен.
Што не смеете да правите кога загаденоста на воздухот е висока?
1. Не отворајте ги прозорците од домот кога квалитетот на воздухот е оценет како „загаден“ или „многу загаден“, што е во утринските, доцните попладневни и раните вечерни часови.
2. Во оние периоди од денот и воопшто во периоди кога воздухот е претерано загаден, не носете надвор доенчиња, мали деца и деца кои веќе имаат респираторна инфекција.
3. Излегувањето надвор со висока загаденост на воздухот треба да избегнуваат и бремени жени, пациенти со хронична астма и хронична опструктивна белодробна болест.
4. Не вежбајте на отворено и воопшто избегнувајте ги сите спортски или рекреативни активности, од пешачење до трчање, бидејќи за време на вежбањето бројот на вдишувања се зголемува меѓу 40 и 60 во минута, па затоа поголеми количини загаден воздух влегуваат во респираторниот тракт.
5. Не применувајте физичка активност во области со многу сообраќај и во области од секторот за топлинска енергија.
Што да направите кога загаденоста на воздухот е висока?
1. За почеток, пред да излезете надвор или да планирате да излезете надвор, дознајте го моменталниот квалитет на воздухот. За овие цели, на вашиот телефон можете да инсталирате голем број апликации кои го мерат загадувањето на воздухот во реално време.
2. Проветрувајте ги просториите на домот неколку пати во текот на денот и за тоа изберете ги периодите кога се очекува концентрацијата на загадувачи во воздухот да биде најмала, што е приближно помеѓу 11 и 15 часот.
3. Користете домашни прочистувачи на воздух.
4. Користете климатизери кои имаат соодветни филтри или се дизајнирани да не го вовлекуваат надворешниот воздух во дневната соба.
5. Користете природни средства за прочистување на воздухот во домаќинството, како што се растенијата.
6. Доколку навистина останувате надвор во периодот на зголемено загаденост на воздухот, правете почести паузи во движењето и дишете плитко.
7. Избегнувајте прометни улици и патишта каде што концентрацијата на загадувачи во воздухот е поголема поради издувните гасови од возилата.
8. Користете специјални маски за филтрирање за ПМ честичките, бидејќи обичните хируршки маски не помагаат.
9. Што се однесува до исхраната, лекарската препорака е во областите со прекумерно загадено воздух да се јаде храна богата со витамини Б, витамини Ц и Е и омега-3 масни киселини, што е поврзано со антиоксидантните и антиинфламаторните својства на овие состојки.