Daily news
Бојан Вулетиќ, режисер на „Реквием за госпоѓа Ј.“: Не е сѐ така црно
Иако горчливо чувство кое задолжително треба да се исплакне со солзи, зрелата естетика и јасната драматургија примарно оставаат впечаток по гледањето на филмот „Реквием за госпоѓа Ј.“, што вчеравечер беше премиерно прикажан во скопското кино „Милениум“, во рамките на Скопскиот филмски фестивал. Потписот на режијата и на ова одлично сценарио се на младиот српски автор Бојан Вулетиќ, кому ова му е прв долгометражен игран филм.
И припаѓа на генерацијата (роден во Белград 1977) чии родители, неподготвени влегоа во торнадата на општествени промени, и од таму ,се разбира, излегоа опустошени и скршени. Токму таа транзиција и светскиот тренд на либералниот капитализам, што немилосрдно меле и гази човечки судбини, бил главниот мотив овој млад режисер да се фати за филмскиот ракопис, храбро и без никаква патетика да проговори на оваа тема. „Реквием за госпоѓа Ј.“ комуницира како документаристичка лента што не може никого да остави рамнодушен. Во насловот на филмот реквиемот навестува животно финале, но на Вулетиќ му обезбедува старт што ветува големи филмски остварувања.
Непосреден, бистар, емпатичен Вулетиќ ја носи онаа скромност на големите луѓе и затоа не бега од темите што го интигрираат човекот и социјалниот контекст.
Како ја добивте идејата за ова сценарио, дали е во прашање нечија автентична биографија?
– Идејата произлезе од приватно познанство со мајката на една моја пријателка, која беше многу депресивна жена и се обидуваше да го надмине тој свој проблем. Во тие контакти и дружење со неа, почнав да размислувам дека таа ситуација е слична и во моето семејство па и во сите семејства генерациски блиски до моето. Тоа е онаа генерација на родители родени од 1945-1950. Повеќето од нив ги дочекаа своите пензионерски денови со сознание дека ништо не направиле со својот живот и дека сѐ во што верувале е бесмислено. Тоа е поразително за нив бидејќи кога ќе стигнете во таа возраст е важно да знаете дека тоа што сте го правело имало смисла. Иако во разговор со многу од нив ќе им укажете дека тоа не е баш така, главното чувство на бесмисленост кај нив е примарно. Потоа ги истражував причините и, се разбира, тоа беа сите нијанси на транзицијата.
Евидентно се насетува, филмот сака да проговори дека овие луѓе како госпоѓата Ј. можеби се пресурови кон себе и кон најблиските?
– Па да, тие не гледаат дека направиле здрави поколенија што успеваат да работат и да создаваат. Според нив, резултатите на нивниот животен сон не се такви какви што очекувале. Тие се збунети и фрустрирани. Не се снаоѓаат во новиот систем на вредности, но, секако, тоа не е нивна вина. Светот пребрзо оди напред и во технолошка и во секоја друга смисла. Па денешните пензионери во Србија ги поминаа сите облици на кризи, од воени до економски. Факт е дека во 80-тите се живеело добро, барем според оние општи стандарди, и токму за тоа сакав да прозборувам,дека мора да ги разбереме овие луѓе, особено дека оваа генерација мора да комуницира со нашата за да види дека не е сѐ така црно и бесмислено како што ним им изгледа.
Со оглед на тоа што оваа приказна има многу локални препознавања, филмот помина одлично и во Берлин?
– Ова е локална приказна, но функционира универзално. Насекаде во светот е зголемен бројот на луѓе што страдаат од депресија. Можеби причините се различни, ама оваа приказна може да се разбере насекаде. Секој може да препознае зошто госпоѓата Ј. (Мирјана Карановиќ) се чувствува така. И светот последнава деценија потона во голема економска криза, рецесијата и неолиберализмот си го направија своето. Тоа ги искрши луѓето. Милиони ги загубија работните места, се борат со гола егзистенција под нехумани услови, робуваат на банкарските камати и што уште не. Во либерал капитализмот таа социјална правда практично и не постои, така што сѐ е разбирливо иако е ова локална, регионална приказна. Мислам дека и оние елементи на црна комедија придонесуват пораката да се сфати правилно. Филмот е доволно духовит за луѓе што имаат сенс за бизарен хумор.
Дали по завршувањето на филмот се ослободивте од чувството што сте го акумулирале пред снимањето и дали и вашиот следен филм ќе се занимава со слична тема?
– Задоволен сум од тоа како изгледа филмот и во голем дел се ослободив од чувствата што сакав да ги визуелизирам. За следниот филм не сум сигурен со која тема ќе се занимавам, но имам некои идеи, и повторно тоа ќе биде некоја од темите од кои не може да се побегне и што нѐ провоцираат сите, сигурно некој социјален контекст, дури и ако одам во некоја поинаква стилизација.
Разговарала: Ана Василевска
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Daily news
Прва правна конференција Tres Partes
На 26 декември година во хотелот „Континентал“, со почеток во 10 часот, ќе се одржи првата правна конференција Tres partes, во организација на „Јанаки знае“, а ќе биде поделена во три дела.
Првиот дел е со работен наслов „Дали е потребно укинување на извршителите?”, на кој ќе учествуваат Зоран Василевски, кој ќе ја застапува тезата ПРО укинување на извршителите, извршител Снежана Андреевска, која ќе ја застапува тезата КОНТРА укинување на извршителите и извршител и поранешен судија за извршување, Христо Јованов, кој ќе предава во делот на извршувањето пред да се укинат судиите извршители.
Вториот дел е со работен наслов „Дали се шаблонизира институтот надомест на нематеријална штета“, на која предавачи ќе бидат адвокатката Маруша Митровска, судијката Љубица Колиќ од Основен суд Скопје 2 и судијата Ѓорѓи Радојков од Апелациониот суд Скопје.
Третиот т.н. кривичен дел е со работен наслов „Неприменување на кривично-правните институти“, во кој предавачи ќе бидат адвокатот Јанаки Митровски, Никола Тупанчевски, редовен професор по казнено право при „Јустинијан Први“, Александра Деаноска, вонредна професорка по казнено право при „Јустинијан Први“, и Оља Ристова, судијка при Основниот суд Скопје 1.
Предвиден е и интерактивен дел со публиката преку поставување прашања и коментари од учесниците.
Daily news
Груевски оди во затвор – Апелација му ја потврди казната
Апелациониот суд Скопје, постапувајќи по кривичниот предмет познат во јавноста под името „Тенк“ по одржана јавна седница, донесе пресуда со која му ја потврди двегодишната затворска казна на премиерот Никола Груевски. „Жалбите на обвинетиот Никола Груевски изјавени лично и преку неговите бранители ги одби како неосновани, а првостепената пресуда ја потврди во целост, со што му ги потврди двете години затворска казна“, пишува во соопштението од судот.
Второстепениот суд делумно му ја уважи жалбата на Ѓоко Поповски и му ја намали казната на 4 години и 6 месеци, а во останатиот дел првостепената одлука ја потврди.
За Гордана Јанкулоска за „Тенк“ е издвоена во друга постапка и пресудата за неа, под обвинение дека ја злоупотребила службената положба и го натерала Поповски да го намести тендерот за „мерцедесот“ што го посакал Груевски, ќе биде изречена на 8 октомври.
Daily news
Бизнисменот Минчо Јорданов треба да сведочи дали бил уценет со пари во шпионската афера
Бизнисменот Минчо Јорданов утрово во кривичниот суд е повикан да сведочи во предметот што го презеде специјалното јавно обвинителство под кодно име „Шпион“.
Обвинетите Миќо Наскоски, Зоран Божиновски и Марјан Маџовски, како што рече на минатото рочиште обвинителката Елизабета Јосифовска, со цел да се стекнат со противправна имотна корист, му се заканиле на бизнисменот Минчо Јорданов дека ќе објават податоци за наводна криминална приватизација и откуп на акциите во АД „Бетон“ и на други негови фирми. Во намерата не успеале, а Јорданов не ги исплатил парите.
„Обвинетиот Александар Диневски прибавувал податоци со степен на државна тајна, а потоа ги доставувал или директно на странските разузнавачки служби или му ги давал на обвинетиот Марјан Ефремов, кој ја формирал групата за уцени, изнуди и шпионажа и ја координирал од 2009 до 2013 година, регрутирајќи нови членови во мрежата. Со обвинетиот Мирослав Зафировски од УБК прибирале податоци за луѓе од ЦИА присутни во Македонија и за штаб на ЦИА во Ирак. Тие прибирале и податоци за организациската поставеност на УБК“, рече Јосифовска за „Шпион“, кое СЈО врз база на нови прислушувани разговори го презеде од Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција.
Ефремов, според обвинението, групата за изнуда и тргување со тајни информации од безбедносните служби на Македонија ја направил во 2009 година и, како што тврди обвинителството, тој е мозокот на целата операција. Информациите им ги продавале на Кост Н. од грчката разузнавачка служба, Петар Н. и Јуриј Н. од унгарската и на други лица од странски разузнавачки служби.
Секој од обвинетите, зависно од тоа во која институција работел, снимал службени документи, кои потоа им ги продавал на грчката, руската, унгарската и српската разузнавачка служба. Обвинети во овој случај се и тогашниот шеф на Кабинетот на претседателот на Собранието, Трајко Вељаноски, генералот Горан Стојков, Миќо Насковски, Ѓорѓи Хаџимицев, Цветан Дамјановски (заедно со други нивни колеги од МВР, УБК, АР и Военото разузнавање, кои дел се веќе осудени) и Зоран Божиновски, кој во групата имал улога ако уценуваните не дадат пари, тој да ги објавува, како што вели обвинителката, во порталот „Буревесник“ или во други медиуми во кои работел. Божиновски е обвинет за злосторничко здружување, шпионажа и уцена.
Обвинетите не се чувствуваат виновни, а тврдат и дека целиот процес е монтиран. Во предметот првично беа опфатени 19 лица, од кои неколкумина ја одлежаа затворската казна. Предметот го суди судијата Владимир Туфегџиќ. На конференциска врска треба да сведочи и Драган Даравелски, кој, според обвинението, исто така бил уценуван од обвинетите.