Ниту еден член на Советот за спроведување реформи во правосудството не бил консултиран за законските решенија што Владата ги доставува до Собранието. Работните групи што биле формирани не давале информации што работат, а во законодавниот дом се носат закони без Советот воопшто да ги види. Единствено нешто што поминало на Советот била стратегијата за реформи на правосудниот систем, но и таа точка не била долго разговарана. Професорката Мирјана Најчевска, која даде оставка од Советот, вели дека таа и нејзините колеги биле изиграни и вели дека тој постои само формално, но не е дел од реформирањето.

„Освен за залажување на граѓаните дека одреден број извикани имиња и експерти кои се препознаени како стручни лица во својата област се вклучени во реформите, јас не гледам никаков друг удел во реформирањето на правосудниот систем. Она што пак ме загрижува е дека повторно реформите во правосудниот систем стануваат политички, односно политичкиот фактор е оној што го има главниот збор во реформирањето на областа во која главниот збор треба да го имаат оние што се занимаваат со правната материја. Да, политичкиот фактор треба да ја даде насоката и да го искаже мислењето за она што треба да се постигне. Меѓутоа, реформирањето, структуирањето на законите, градењето на правосудниот систем, како и поставувањето правни ногалки треба да е направено од правниците со примена на ригидни правила, принципи и критериуми“, рече Најчевска за „Макфакс“.

Професорката Мирјана Најчевска вели дека предлог-законот за судски совет бил разговаран пред Советот за реформи, каде што членовите се судриле за многу базични работи, а со тоа отвориле стручна расправа за начинот на кој судскиот совет ќе дејствува независно. Но, расправата не продолжила, професорката не знае што е дојдено во собраниска процедура, а не знае ниту на кој начин тоа ќе биде решено. Вториот предлог-закон, кој го бараше СЈО, поврзан со заштитените сведоци, не бил разговаран, а за законот за укинување на Советот за утврдување факти било исто разговарано, но немало резултат.

„Не знам што е полошо. Претходната власт кажа дека не сака да го слуша стручното, ниту експертското мислење и дека едноставно не им е важно за луѓето од фелата, туку дека тие си прават решенија врз основа на она што претставува нивна политичка замисла. Сега имаме власт која вели дека сака да го слушне стручното и експертското мислење, но нема вистинско влијание врз тие професионалци. Не знам што е полошо, дали тоа кога власта најотворено и најбезобразно го исклучува професионализмот од работењето или власта што навидум или делумно ги вклучува професионалците, но на некој заден начин повторно ја спроведува својата политичка агенда“, додава Најчевска.

Во однос на прашањето дали треба да постои совет за следење на имплементација на стратегијата во правосудството, професорката Најческа вели дека е добро формирањето и учеството на Владата и премиерот во него, но, од друга страна, формирани се многу тела кои создавале хаос во однос на надлежноста и функционалноста, а впечатокот што го оставаат е дека тие постојат за да кренат прав, а вистинските одлуки да се носат на друго место на нетранспарентен начин.

„По многу години корумпирано судство и систем во кој судиите се марионети на политичката власт, тешко е да се направи промена во правилата на игра и свеста на судиите, но и начинот на дејствување. Судството не е ослободено ниту од оваа власт, но не поради неа, туку поради судиите. Тие се научени да бидат марионети, а власта и да сака да ги ослободи, не може. Некој што бил роб со години, не знае како да не биде. Потребни ни се правото, правилата и процедурите, да ја спасиме власта од ропскиот однос на судството и да ги издигнеме судиите на ново независно ниво“, вели Најчевска.

Кристијан Ландов