Кандидатката за претседател зад која застана опозициската ВМРО-ДПМНЕ, професорката Гордана Силјановска-Давкова, предизвика различни реакции во јавноста по објавувањето и изборот на нејзината кандидатура. Реакциите се движеа од позитивни, преку говор на омраза и сексизам за нејзиниот изглед, до коментари од типот „како е можно вмровски кандидат да биде поранешна министерка во Владата на Бранко Црвенковски“ и зошто премолчела голем дел од општествените случувања за време на владеењето на Никола Груевски.

Во интервју за „Макфакс“ таа одговара на дел од овие прашања, нејзините ставови за шарената револуција, оценува што би направила различно доколку би била избрана за претседател, а јасно ги изразува и своите негодувања во однос на договорот од Преспа. Вели дека е легалист и дека е должна да го прифати договорот, но дека „прашањето сè уште не е затворено“.

„Јас немам проблем да има компромис со име кон надвор, ама име кон сосед за внатре е крајно чудно решение“, вели таа.

Силјановска тврди дека слушала дека нејзиниот молк значел поддршка на „груевизмот“ и додава дека Груевски го сретнала само еднаш, кога се дискутурало за Законот за високо образование.

„Професорите не треба да се секогаш присутни по медиумите, но секогаш кога ме повикувале да кажам свој став, тоа сум го правела. Кај нас има таканаречени ‘прекувремени медиумски фабрички работници’ кои цело време се по телевизии и го окупираат медиумскиот простор. Јас не сум таква личност“, тврди Силјановска.

Таа вели дека кај неа преовладал инаетот и фактот дека очекувала промени по промената на власта, но и дека неколкупати се предомислувала пред да ја поднесе кандидатурата.

„Мотото на шарената револуција беше ‘нема правда, нема мир’, а сега е ‘нема правда, има мир’. Шарената револуција не даде резултати“, вели таа.

Децидно стои на ставот дека не е врзана за ниту една политичка партија и дека нејзиното време на партиски активизам е поминато.

„Партија бирам еднаш, повеќе не. Во 1994 година ја видов политиката однатре и сфатив дека тоа не е мојот живот“, тврди Силјановска, додавајќи дека таа е критичар на секоја власт, па затоа не се пријавила на конкурсот на СДСМ за претседател на државата.

„Но, да беше конкурсот во времето кога владееше ВМРО-ДПМНЕ, можеби не би било проблем“, вели таа.

Силјановска од утре ќе собира потписи за претседателската кандидатура низ сите подрачни канцеларии низ ДИК во земјава.

Чии ставови брани сега пратеникот Павле Богоевски, оние на шарената револуција или на СДСМ, беше главната тема на интервјуто за „Макфакс“, каде што тој зборуваше за актуелните теми поврзани со амнестијата, измените во Кривичниот законик, бегството на Никола Груевски, како и критиките од неговите соборци од шарената револуција.

Богоевски беше еден од најгласните противници на амнестијата. Во повеќе наврати тврдеше дека амнестија за 27 април нема да има, но сепак гласаше за Законот за амнестијата.

„Во моментот немав информации дека помирувањето ќе резултира со амнестија. Мојот став за 27 не е променет, мислам дека е срам тоа што е направено. Јас се извинувам, но ниту еден одделен став ниту една репутација не е вредна за да се помине во изолација“, вели тој и додава дека со пратеникот Крсто Мукоски не разговара, а со Сашо Василевски само се поздравува.

„Кога сфатив дека нема што друго да се направи за да се добијат 80 гласа за уставните промени, тогаш го променив ставот за амнестијата“, вели тој.

Богоевски признава дека неговата репутација е нарушена, вели дека се кае што станал пратеник, но дека мора да ги исполни обврските додавајќи дека политиката е валкана работа.

Иако неговите соборци од шрената револуција жестоко го критикуваат, тој вели дека се смета за легитимен претставник на шарената револуција, а критиките од неговите соборци ги смета за нормални.

„Би бил разочаран ако тие имаат поинаков став од критичкиот“, вели Богоевски.

Тој не сака да разговара за бегството на експремиерот, сега азилант во Унгарија, Никола Груевски. На нашите прашања кусо одговараше дека ќе чека да заврши истрагата за да го каже својот став.

На прашањето дали како последица на разочарувањата што ги предизвика тој има намера да поднесе оставка, Богоевски е дециден дека такво нешто нема да се случи додека Македонија не се исправи на патот кон ЕУ и НАТО.

Питер Ерделај е уредник и новинар во еден од ретките унгарски медиуми кои се независни и надвор од контрола од Владата на Виктор Орбан. Тој работи во веб порталот 444.hu, кој има над 350 илјади посети дневно, а Ерделај се занимава со истражувачки теми, национална безбедност и корупција.

Како и за секој друг новинар, случајот со бегството на премиерот Никола Груевски во Будимпешта и барањето политички азил во државата која остро се противеше на влезот на мигрантите, е предизвик за пишување и истражување, но толкувањата за тоа како и зошто се случило бегството се различни, во зависност од тоа во чии раце се медиумите. За Унгарија е познато дека Виктор Орбан под своја контрола ги држи најголемите телевизиски куќи, слично како и за време на владеењето на Груевски, кога со владини реклами буквално се купуваа и правеа вестите. Тоа е само една од сличностите во владеењето на Орбан и на Груевски. Втората сличност, е анти-Сорос пропагандата.

Со познатиот унгарски истражувачки новинар разговаравме за начинот на кој медумите во Унгарија го третираат барањето за азил на поранешниот премиер Груевски, за инволвираноста на Орбан во целиот случај и за можните понатамошни сценарија.

„Најкратко кажано, унгарските медиуми се поделени на провладини и на независни, иако ситуацијата е малку покомплицирана од тоа. Медиумите контролирани од власта, кои се мнозинство, спинуваат многу наративи за барањето на политички азил на вашиот поранешен премиер, особено дека Груевски бил таргетиран од Сорос, кој е третиран како ‘вештерка’ во Унгарија, исто како и во Македонија. Независните медиуми се изненадени или шокирани од веста. Никогаш досега сме немале сличен случај и како што тој се развива, така станува сè поинтересно, посмешно и позабавно“, вели Ердалај за „Макфакс“.

Тој вели дека „би се кладел“ дека унгарскиот премиер Виктор Орбан до некој степен е вмешан во организирањето на бегството на Груевски, особено по обелоденувањето на информациите дека тој се движел со дипломатско возило од унгарската амбасада во Тирана, од каде што го продолжил патот во Црна Гора. На нашето прашање дали смета дека Груевски ќе добие политички азил во Унгарија, тој одговара:

„Не знам дали ќе добие азил, но чудно би било власта да потроши толку пари и политички капитал за да го донесе тука, а потоа да му го одбие барањето. Мое мислење е дека процесот ќе се развлекува, а потоа ќе „исчезне“ од видикот на унгарските власти, за тие да не ја направат тешката одлука. Можеби Груевски ќе заврши во Москва, но сето ова се нагаѓања, тешко е да се предвиди конечниот епилог“, смета тој.

Сепак, со оглед на политичката ситуација во Унгарија, каде што ретко се преземаат одлуки без зелено светло од кабинетот на премиерот, Ерделај смета дека Груевски не би можел ниту да побара азил без тоа да го знае лично тамошниот премиер Орбан.

„Чисто се сомневам дека било кој од Канцеларијата за имиграција би направил било каква одлука за Груевски без да побара насоки од кабинетот на премиерот. Ова е чувствителна тема, зошто некој би ризикувал да направи „погрешна“ одлука? Оттаму би се кладел дека Орбан е замешан до некој степен“, вели унгарскиот новинар.

На прашањето дали ваквите одлуки на Унгарија би ја нарушиле позицијата на земјата во Европската унија, Ерделај без многу размислување вели дека ова нема да биде првпат Унгарија да носи одлуки кои можеби не се дочекуваат со раширени раце од страна на ЕУ.

„Дури и ЕУ да се противи на одлуката, а не се сомневам дека не им се допаѓа, што можат да сторат? Ваквите случаи не можат да се решаваат на ниво на ЕУ, па дури и да можеа, Орбан знае да ги прекршува стандардите на ЕУ и на НАТО и повторно се извлекува“, смета тој.

Тој вели дека унгарските медиуми, исто како и Хелсиншкиот комитет за човекови права пишуваат и реагираат на начинот на кој Груевски побарал азил, на сосема нетипичен начин и надвор од стандардните протоколи.

„За азил се аплицира во транзитните зони, во Србија, каде што барателите на азил се задржуваат додека нивниот случај не се расчисти. Најголем дел од барањата за азил се одбиваат бидејќи Србија се смета за безбедна земја. Оттаму, случајот со македонскиот поранешен премиер е надвор од сите стандардни протоколи“, вели Ерделај.

За крај, го прашуваме унгарскиот новинар зошто смета дека Груевски ја одбрал токму Унгарија како свое место за прибежиште, а тој без двоумење одговара дека е поради политички и бизнис интереси, а како резултат на сличностите што ги делат двајцата лидери, едниот поранешен а едниот актуелен.

„Анти-Сорос пропагандата ги зближи, Груевски беше првиот кој застана зад Орбан за ова прашање. Нивната про-руска тенденција е повеќе од очигледна, па затоа тука се шпекулира дека неговата крајна дестинација ќе биде Москва. Нашите сознанија се дека и двајцата имале ист американски советник, имаат слични карактерни особини, а разликата е само што Орбан има повеќе пари и со тоа и повеќе можности и што Унгарија е поголема земја и членка на ЕУ и на НАТО“.

Сепак, интересот на Унгарија во случајов сè уште останува нерасчистено прашање, и во македонската, а очигледно и во унгарската јавност.