Македонија
Преговорите за името се мртви
Компромис во овој миг е невозможен. Кога Василакис би пишувал компромисен пакет, би ни понудил далеку подобар бидејќи би му било непријатно да го ослови како компромис сето она што го бара Грција, бидејќи тоа не е компромис, туку диктат
Пишува: Атанас КИРОВСКИ
Иако сè уште нема официјален одговор од македонските власти за последниот предлог, или сет-идеи на посредникот Метју Нимиц, и претседателот Црвенковски и премиерот Груевски испратија јасни сигнали дека последната понуда ја сметаат како лоша основа за натамошни преговори. Многу бргу Македонија ќе испорача и официјален став дека последните предлози на Нимиц се неприфатливи. Преговорите во Њујорк, веќе е извесно, запаѓаат во сериозна криза, а шансите за некакво решение на спорот со Грција до истекот на мандатот на актуелната американска администрација на претседателот Џорџ Буш стануваат сосема минимални. Грците ја постигнува својата цел да ја испрати администрацијата на Буш која ја смета за „филоскопјанска” – што и не е далеку од вистината; доволно е само да се потсети дека за време на нејзиниот мандат САД нè признаа под уставното име и да сочека некои подобри времиња со нова администрација. СУШТИНАТА НА НОВИОТ ПРЕДЛОГ Последниот предлог на Нимиц, за кој се ширеше фама дека е можеби и конечен, е навистина крајно неприфатлив за Македонија и не содржи во себе елементи на вистински компромис, туку е целосно прогрчки во сите 4 клучни точки на преговорите. Прво. Предложеното компромисно име е Северна Република Македонија што е компромисно име со географска одредница на што инсистира Атина, или, ако сакате, што е и официјална позиција на Грција во овие преговори. Композитно име со дескрипција на општественото уредување, на пример Демократска Република Македонија или географска одредница на главниот град Република Македонија – Скопје, би бил предлог кој нам повеќе ни одговара. Второ. Опсегот на употребата на името е сосема во интерес на Грција. И тука Нимиц ја предлага грчката формула ерга омнес – едно име за сета меѓународна комуникација на сите три нивоа. Името Северна Македонија, Нимиц предлага да важи во сите официјални меѓународни организации, во сите квазиофицијални или неформални меѓународни манифестации (олимписки игри, Песна на Евровизија, разни спортски игри), а згора на тоа има и одредба со која Советот за безбедност им препорачува на сите земји кои не признале под уставно име да ни се обраќаат со новото име. Сета дипломатска борба и признавањето на уставното име од повеќе од 120 земји со тоа би паднале во вода, а македонската дипломатија би била целосно посипана со пепел. Спротивно на ова е македонската позиција претставена како двојна формула која, да бидеме искрени, е нереалистичен приод во преговорите, или можеби почетна точка од која сме подготвени натаму да правиме компромис, но максимумот е име за во ОН, а третите земји да ја имаат слободата да нè ословуваат како што самите сакаат. Трето. Новото компромисно име би било впишано на патните исправи -пасошите, на англиски и на француски јазик, а единствената отстапка кон нас е да имаме право (каква широкоградост) да напишеме и Република Македонија на сопствените пасоши на нашите граѓани. Не знам дали сево ова е можно да се направи и без уставни измени. Четврто. Предлогот на Нимиц не го гарантира македонскиот национален идентитет! Ова, нема збор, е најстрашно од сè, иако и сè што досега содржеше во предлогот беше далеку од пријатно и претставува опасно влошување на македонските преговарачки позиции што треба сериозно да нè замисли. Американската администрација и Нимиц во изминативе месеци постојано велеа дека го гарантираат правото на самоопределување, на називите македонски јазик и македонска нација, за со последниот предлог да станеме северномакедонци! Откако им го предаде пакетот на амбасадорите Димитров и Василакис, Нимиц изјави дека смета оти станува збор за фер компромис, иако, убеден сум, и самиот не верува во такво нешто, но за волја на вистината и кога предлагал целосно промакедонски предлози, кои ние ги одбивавме надевајќи се дека ќе добиеме поповолна позиција и уште поповолни предлози, тој велеше дека понудил фер компромис. Јас мислам дека кога Василакис би пишувал компромисен пакет, би ни понудил далеку подобар бидејќи би му било непријатно да го ослови како компромис сето она што го бара Грција, бидејќи тоа не е компромис, туку диктат. Како и да е, во ваков контекст на преговори Македонија нема што да бара. Едноставно, целосно е неприфатливо, нема никакви елементи на добра волја за воопшто да се отвори дискусија за компромис. Очигледно ќе треба да почекаме на новата американска администрација, а цената што ќе мора да ја платиме е забавување на нашите евроатлантски интеграции. ПОТРЕБЕН Е ПРЕСВРТ Откако е јасно дека Кондолиза Рајс и нејзините помошници Даниел Фрид и Розмари ди Карло ќе си заминат од Стејт-департментот без да го решат грчко-македонскиот спор, треба во државава да направиме анализа како успеавме за кратко време до толку да ги влошиме нашите меѓународни и со тоа и преговарачки позиции. Но, во нашиов политички амбиент – каде што сите прашања партиите ги користат за политички маркетинг, па и на сметка на националните интереси – досега беше невозможно да се организира искрена дебата без непотребни етикетирања на предавници и патриоти. Сите ние во оваа држава сакаме, барем така сакам да верувам, и посакуваме да добиеме што е можно повеќе, а да дадеме минимално од нашата национална гордост. Треба да ставиме на кантар што би добиле со евентуален компромис, но и да расчистиме што е за нас достоинствен компромис. Гарантирање на националниот идентитет – македонска нација и македонски јазик, сочувување на уставното име, без омаловажување пред нашите држави-сојузнички, значи и натаму во билатерална комуникација да нè ословуваат со Република Македонија, според мене би бил чесен компромис без да се чувствуваме понижени и губитници. Тоа би значело промена на референцата ФИРОМ во меѓународните организации, која е тотално бесмислена и за мене, лично, понижувачка, со некоја географска одредница каква што е Северна Македонија, и тука би бил македонскиот компромис. Македонската позиција треба да биде – замена на референцата ФИРОМ и ништо повеќе од тоа. Прашањето е како може ова да го постигнеме? Клучот е во перцепцијата на меѓународната јавност. Грција, иако 15 години преговара за компромисно име кое го содржи терминот Македонија, успеа да го убеди светот дека таа направила сериозен компромис со тоа што дава согласност да го користиме терминот Македонија, како и дека сега другата страна треба да го изоди својот дел од патот. Мора да истапиме со нешто што ќе нè покаже како конструктивни, како гуд гајс, и да објасниме дека Грција не сака компромис од позиција на сила, зашто го има ветото во НАТО и ЕУ, и оти сака силеџиски целосно да нè обезличи. Само така имаме шанса за пресврт во овие преговори, кои очигледно сè повеќе се водат на наша штета и добиваме сè полоши предлози од Нимиц. Владата покажа дека ја бидува за ПР. ТРеба да се посвети на ПР и во светот, а не само дома.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Од ВМРО-ДПМНЕ велат дека планот за управување со квалитетот на воздухот во Скопје ќе го спремаат докажани експерти
Имплементацијата на мерки кои ќе бидат предвидени во План за управување со квалитетот на воздухот во Скопје ќе го спремаат експерти со докажано искуство и успешни проекти позади нив, а не ПР кампањџии, се вели во соопштението од Советничка група на ВМРО-ДПМНЕ и Коалицијата на Град Скопје.
Мерките од овој план ќе бидат поддржани од градските власти и ќе се бара мерливост на резултатите и отчетност во реализацијата.
За дел од мерките ќе бараме помош при финансирањето, а дел од мерките од овој план ќе се финансираат од пари на граѓаните и тие не смее веќе да се трошат како до сега, во проекти со сомнителен квалитет, без мерливи резултати и подготвувани од аматери.
Прашањето на чистиот воздух е прашање на нашето здравје. А нашето здравје и здравјето на нашите деца нема да им го довериме на оние кои својот успех го мерат само во бројот на лајкови кои ловат во матното поле на паниката која ја создаваат кај граѓаните, туку во мерливи резултати.
Прашањата поврзани со квалитетот на воздухот ќе ги решаваме со вклученост на вистински стручњаци, затоа што се работи за здравјето на нашите деца, а не на кариерата на некој опозициски советник.
Светските примери на градови кои влегле во борбата со аерозагадувањето и успешно се борат, покажуваат дека посветената борба трае долги години и не започнува со ПР акции на денот кога воздухот е најзагаден, туку со систематски поставен План за управување со квалитетот на воздухот и имплементација на неговите мерки.
Македонија
Сиљановска Давкова: Турската заедница има значаен придонес во сите сфери на општествениот развој на државата
Уште од формирањето на македонската држава е не само гарантирано, туку и практично овозможено правото на образование на турски јазик, како неразделно од етничкиот и културниот идентитет на Турците, рече претседателката Гордана Сиљановска-Давкова денеска во обраќање на приемот, којшто по повод 21 Декември, Денот на наставата на турски јазик, го организираше Сојузот на турски невладини организации во Македонија – МАТУСИТЕБ, со поддршка на Турската агенција за соработка и координација – ТИКА.
Сиљановска Давкова истакна дека македонската држава отсекогаш ги препознавала различните идентитети, вклучително и турскиот, како вредност, сила и предност.
– Со обезбедување не само индивидуални, туку и колективни права коишто, денес, ги надминуваат стандардите на многу високоразвиени демократии, успеавме да изградиме демократски модел на соживот! Сепак, свесна сум дека во реалната/практичната примена на уставно утврденото право на образование на турски јазик постојат недорешени прашања и потешкотии, но и решеност и подготвеност за нивно надминување преку координирана, одговорна и ефикасна соработка меѓу локалната самоуправа и централните институции, рече претседателката Сиљановска Давкова.

Нашите сограѓани од турско потекло овде, како и лицата од македонско потекло коишто живеат во Република Турција, наведе претседателката, се најцврстата човечка врска меѓу нас и пријателската Република Турција.
– Вие сте најсилната алка на македонско-турските односи. Верувам дека во периодот што следи, заедно со претседателот на Република Турција, господинот Реџеп Таип Ердоган, ќе продолжиме да ги продлабочуваме овие односи во духот на пријателството и на меѓусебната почит, подвлече претседелката Сиљановска Давкова.
Таа посочи дека празниците како овој не се само повод за радост и свеченост, туку и моменти кога повторно се потсетуваме на нашите обврски кон општеството и државата во којашто живееме.

– Основачот на модерна Турција и син на македонската држава, големиот Мустафа Кемал Ататурк, мудро рекол: „Татковината најмногу ја сака оној што најдобро ја извршува својата должност“. Водејќи се од оваа максима, нашата заедничка должност е јасна: каде и да се наоѓаме, што и да работиме, да ја извршуваме својата задача чесно, посветено и одговорно. Само така ќе придонесеме за нејзиниот развој и за нејзиното заслужено место меѓу европските држави, порача претседателката.
Според Сиљановска Давкова, наставниците се особено заслужни за едукацијата на турски јазик на бројни генерации ученици, воспитувајќи ги во духот на соживот и одговорност за заедничкиот живот во мултикултурното македонско општество.
Претседателката во обраќањето истакна дека припадниците на турската заедница имаат значаен придонес во сите сфери на општествениот развој на државата, почнувајќи од образованието и културата, до спортот и политиката.
Ја нагласи и важноста на интензивната турско-македонска меѓудржавна соработка и се заблагодари за континуираната турска финансиска подршка, особено преку ТИКА, со чие разбирање и помош се реновираа важни верски објекти, се подобрија здравствените капацитети, се модернизираа научните и образовни инстититуции, се подржааа земјоделските иновации.
За Сиљановска Давкова, сограѓаните од турска припадност, како и турските граѓани од македонско потекло во Република Турција, се најцврстата врска меѓу нас и Република Турција, што мора да се негува и зацврстува.

На настанот се обратија и: Фатих Улусој, турски амбасадор во земјава, Мустафа Шентоп, поранешен претседател на Големото национално собрание на Република Турција, како и организаторот на настанот, Тахсин Ибрахим, претседател на МАТУСИТЕБ, на кои, вклучувајќи ја и претседателката, им беа доделени признанија за истакнатата улога во градењето и зацврстувањето на турско-македонското пријателство.
– Доделените награди на најуспешните ученици на натпреварите во поезија, проза и цртање на Денот на наставата на турски јазик ја потенцираа важноста на знаењето, креативноста, стручноста и компетентноста, без коишто нема прогрес на заедницата, ниту европеизација на државата!, информира Кабинетот на претседателката.
Македонија
Грипот се шири брзо, раст од над 31 проценти за една недела
Во периодот од 8 до 14 декември, во Република Северна Македонија се пријавени 126 случаи на грип и заболувања слични на грип, што претставува зголемување од 31,3% во споредба со претходната недела, покажуваат најновите податоци од здравствените власти.
Најмногу заболени се регистрирани во Тетово (30 случаи) и Куманово (20), а веднаш потоа следи Македонски Брод (18). Во Скопје се пријавени 15 случаи. Иако по број на пријави не е прв, Македонски Брод има највисока инциденца – 178,0 заболени на 100.000 жители.
Според старосната распределба, најзасегната е групата 15–64 години со 97 случаи. Кај лицата над 65 години регистрирани се 16 случаи, додека кај децата бројките се пониски: 7 случаи кај групата 5–14 години и 6 случаи кај 0–4 години.
Во Институтот за јавно здравје (ИЈЗ) биле тестирани 24 материјали, при што се детектирани 4 позитивни случаи на грип: три Influenza A(H3) и еден Influenza A(H1)pdm09. Дополнително, регистриран е и еден случај на RSV тип B, додека SARS-CoV-2 не е детектиран.
Кумулативно, од почетокот на сезоната 2025/2026, регистрирани се 998 случаи на грип/заболувања слични на грип, што е зголемување од 51,2% во однос на истиот период минатата сезона.
Најголем број пријави има во Гостивар (244) и Куманово (241), а Македонски Брод повторно се издвојува со највисока инциденца – 583,5 на 100.000 жители.
Вакцинацијата против грип останува најсигурна заштита, посочуваат здравствените власти. За сезоната 2025/2026 обезбедени се 80.000 бесплатни четиривалентни вакцини за ризичните групи:
-
лица над 65 години,
-
деца од 6 до 59 месеци,
-
лица со хронични болести,
-
бремени жени,
-
здравствени работници.
Според досегашните податоци, вакцинирани се 78.730 лица (со бесплатни или комерцијални вакцини).
Епидемиолошкиот надзор покажува дека грипот сè уште има спорадична активност низ земјата, а процентот на позитивност е под 10%, што укажува дека сезоната не е во полн интензитет. Сепак, бројот на пријавени случаи постојано расте, па се апелира на зголемено внимание, особено кај ризичните групи.
Министерството за здравство и ИЈЗ препорачуваат:
-
често миење раце,
-
избегнување големи гужви,
-
топло облекување, доволен одмор и внес на течности/витамини,
-
доколку се разболите: останете дома, избегнувајте блиски контакти, покривајте нос и уста при кашлање/кивање и користете заштитна маска при контакт со блиски.

