Свет
Здравството е болно од многу политики

Здравството тапка во место, реформите се бавни и неефикасни, апаратите во болниците се застарени, платите на лекарите се ниски, аптеките се празни, приватизацијата на стоматолозите е промашена, а пациентите разочарани
Адријана ГеоргиевАлександра Мишовска
Здравството тапка во место, реформите се бавни и неефикасни, апаратите во болниците се застарени, платите на лекарите се ниски, аптеките се празни, приватизацијата на стоматолозите е промашена, а пациентите разочарани. Ова се оцените на лекари и на експерти што беа изнесени на вчерашната трибина „Каде оди здравствениот денар“, која ја организира „Време“.
Претставници на Владата се согласија дека здравството со години е заложник на различните политички програми. Според податоците, во Буџетот за оваа година на сметката на Фондот за здравствено осигурување се префрлени повеќе од 255 милиони евра. Споредбените податоци покажуваат дека од 1998 година наваму буџетот на Фондот се зголемил за околу 70 милиони евра.
Владо Димов, министер за здравство, Андреј Арсовски, директор на Клиничкиот центар, и Никола Пановски, директор на Фондот за здравство, тврдеа дека парите од Фондот биле наменски потрошени, а здравствениот сектор оттогаш многу напреднал. И покрај тоа што признаа дека има проблеми, поради работните обврски ја напуштија трибината без да ги слушнат критиките од лекарите и од експертите. Професорот Тоше Пиперковски рече дека здравствениот денар исчезнува во јавните набавки и во потрошувачката на лекови. Според него, парите од Фондот, кои се пари на граѓаните, се трошат ненаменски, а здравствениот стандард стагнира.
– Фондот за здравство е нетранспарентна и затворена институција. Тој ја креира здравствената политика, а треба да биде само сервис, банка што ги собира и издава парите. Во Фондот треба да работат стручњаци, а нивната работа мора редовно да се контролира. Оваа институција треба да се подели на сектори, кои меѓу себе ќе си конкурираат – вели Пиперковски.
Директорот на Фондот пред присутните презентира информација за извршена ревизија на работата на Фондот за неколку години. Пановски тврди дека работата на Фондот е јавна и дека долгот од 60 милиони евра не е преголем.
Според министерот Димов, состојбите во здравството ќе се решат доколку тие успеат да создадат систем што нема да прави нови загуби.
– Буџетот во здравството мора да биде проектиран точно, да се знае што е битно и каде да се насочат парите. Во Фондот мора да бидат претставени и граѓаните, оние што се корисници на здравствените услуги – смета Димов.
Според докторот Ангел Саздов, претседател на Синдикатот на вработените во Клиничкиот центар, реформите што ги турка Владата отвораат нова дилема за лекарите. Тој вели дека за нормално функционирање на здравствените институции се потребни повеќе пари.
– Имаме недостиг, а не загуба на пари. Македонското здравство пати од лоша опременост и од ниски плати. Оние 250 милиони евра што се предвидени во Фондот не можат да заменат ни дел од застарените апарати во Клиничкиот центар. Дилемата што не ја реши Министерството е дали лекарите да се држат до концептот за искуство што сега го промовираат или до концептот за хуманост. Значи – или да работиме економски ефикасно и да не трошиме пари за скапи лекови за мал број пациенти или, пак, да работиме по принципот на хуманост по кој работевме досега – вели Саздов.
Ромил Санџаковски, директор на Бирото за лекови, се согласи дека досега во здравството се водела лоша политика.
– Клучен проблем во здравството се реформите што мора да кореспондираат со средствата што државата ги одделува за здравството. Проблем е и тоа што од 1998 година до денес се сменија девет министри, од кои секој имаше различна програма за тоа во која насока треба да се движат реформите. Лошата политика се рефлектира и на пациентите. На крајот добивме една хаотична состојба од која се обидуваме да се извлечеме. Конечно изградивме концепти и ставови и, доколку правилно ги спроведеме, ќе го осовремениме здравството – рече Санџаковски.
Покрај искажувањата на надлежните, поголем дел учесници на трибината заклучија дека никој во државата не дава конкретен одговор за тоа каде се потрошени 255 милиони евра од буџетот, предвидени за Фондот за здравство.
– Кои апарати се купени, има ли нови одделенија, дали со нив се зголемени платите на лекарите или, пак, се реновирани болниците. Кај нас реформите се прават само пред избори и без претстава за тоа што од нив ќе произлезе. Затоа тие не ги даваат очекуваните резултати – рече Владо Јовановски, лекар.
АРСОВСКИ: РАБОТИМЕ СО МУЗЕЈСКИ АПАРАТИ
Дури 90 отсто од опремата во Клиничкиот центар се музејски примероци, можеме да отвориме музеј на историјата на медицината, вели Андреј Арсовски, директор на Клиничкиот центар.
– И покрај старата опрема, ние постојано работиме со пациентите. Апаратот за магнетна резонанца се вжештува од работа. Чекалниците ни се полни. Тоа јасно покажува колку пациенти се третираат дневно. Во амбулантата каде што работам чекаат по триесетина пациенти дневно, а замислете каква е состојбата во примарното здравство – вели Арсовски.
Тој став на генералниот директор на Клиничкиот центар не го прифатија некои од учесниците на трибината. Во болниците има многу апарати што стојат неискористени. Пратеничката Лилјана Поповска праша зошто не се користи мамографот дониран од Вилма Трајковска и зошто не е распакувана баровата комора, која чини неколку стотини илјади евра.
– Многу апарати во Клиничкиот центар стојат како споменици, иако за нив биле потрошени многу пари. Од друга страна, недостига апарат како оној за мокра хемија, кој дијагностицира широк спектар болести. Овој апарат користи реагенси што се многу поевтини од другите што се користат на Институтот за биохемија – вели Поповска.
Директорот на Фондот за здравство, Никола Пановски, вели дека се работи за скапи апарати што е најдобро да се продадат за да се купи опрема за повеќе намени.
ПАНОВСКИ: ИМАМ ФАКТУРИ ЗА ПАРИТЕ
Има фактури за тоа каде се трошат парите во здравството. Од 2002 до 2004 година биле зголемени квалитетот и квантитетот на здравствените услуги, рече Никола Пановски, директор на Фондот за здравство. Тој изнесе податоци според кои парите биле трошени за зголемениот број пациенти на хемодијализа, за цитостатици и за лекови за болните од рак, за инсулинска терапија и за повеќе реагенси и апарати.
– Првпат се набавени концентрати за современо лекување на хемофилија, за што се потрошени 60 милиони денари. Од нив само за спасување на животот за едно дете лани потрошивме 20 милиони денари за набавка на „фактор 7“, кој во 2002 година не беше достапен. Детето денес е живо. За ортопедски помагала во 2004 година се потрошени 64 милиони денари повеќе, но поради тоа што се намали партиципацијата од 40 на 10 отсто. Исплатени се 109 милиони денари повеќе на Воената болница и 84 милиони денари на кардиохирургијата „Филип Втори“ – рече Пановски
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Подољак за Путин: „Од една страна вели секако, но од друга страна, јасно е кој сака војната да продолжи“

Вонредната состојба во Украина нема да биде укината во случај на 30-дневно примирје со Русија, ниту за тоа време ќе се одржат избори, изјави денеска советникот на шефот на кабинетот на украинскиот претседател, Михаил Подољак.
„Примирјето од 30 дена не е крај на војната. Ситуацијата ќе биде непредвидлива. Невозможно е да се укинат вонредната состојба и процедурите за заштита на земјата за толку краток временски период. Ќе биде неопходно да се преговара, проверени набљудувачи кои ќе можат да го забележат прекршувањето на примирјето и да обезбедат одвојување на страните. Мораме да ја задржиме способноста за борба“, рече тој.
Подољак истакна и дека изборите во Украина нема да се одржат доколку се прогласи 30-дневен прекин на огнот, бидејќи се уште не е можно да се гарантира безбедноста на избирачките места и изборната кампања.
Тој нагласи дека тоа ќе биде можно доколку започнат преговорите за стабилен прекин на огнот гарантиран од неутрални набљудувачи.
Подољак посочи дека Украина нема да се откаже од одредени барања, како што се безбедносни гаранции, почитување на територијалниот интегритет на Украина и зачувување на нејзината култура, историја и јазик.
Тој го обвини рускиот претседател Владимир Путин дека всушност не планира да прифати привремено примирје според американскиот предлог, иако рускиот лидер рече дека начелно се согласува со предлогот, но дека „има нијанси“.
„Неговиот одговор е двосмислен. Од една страна, тој вели – се разбира, ова е јасно, ова е неопходно, но од друга страна, тој продолжува да вели дека има нијанси. И тие ја бришат самата идеја за прекин на огнот“, рече Подољак.
Тој тврди дека Путин во суштина сака Украина да престане да се брани и да произведува оружје, како и да се откаже од контролата над линијата на фронтот.
„Стана јасно кој сака да ја продолжи војната. Нашето искуство од 2014 година ни кажува дека Москва ги прекршува сите договори. Самитот во Џеда ја стави во позиција каде што ќе треба да ја разјасни ситуацијата. Ќе видиме“, рече тој.
Зборувајќи за украинско-американските преговори во Џеда, Подољак истакна дека САД директно не соопштувале какви отстапки ќе мора да направи Украина.
„Тие сакаат да имаат транспарентни економски односи со Украина, во кои инвестираа значителни воени и финансиски ресурси. А Украина е многу заинтересирана за обновување на ефективни билатерални односи: САД имаат клучен арсенал, како што се противракетна одбрана, специјална муниција и разузнавање“, рече тој.
Тој посочи дека и покрај конфликтот меѓу претседателите на Украина и на САД, Володимир Зеленски и Доналд Трамп, на средбата во Овалната соба, Киев „му верува“ на американскиот лидер, кој, како што тврди Подољак, е сојузник на Украина.
Подољак истакна дека „војната продолжува“, и дека украинските војници продолжуваат да дејствуваат во руската област Курск.
Свет
Деветмесечно бебе починало во автомобил, мајка и заборавила да ја однесе во градинка во Никозија

Деветмесечно бебе било пронајдено починато во автомобил пред градинка во Никозија.
Била повикана брза помош и бебето било пренесено во болница. Лекарите неуспешно се обиделе да го оживеат, пренесуваат медиумите во регионот.
Според написите, мајката го заборавила бебето во автомобилот. Жената го ставила бебето во автомобил и тргнала на работа, заборавајќи да го остави во градинката, која е веднаш до нејзиното работно место. Автомобилот останал на истото место до попладневните часови.
Кога завршила со работа, по работното време, отишла да го земе детето, но кога видела дека не е во дневен центар, сфатила што се случило.
Известена е полиција и се очекува мајката да биде уапсена.
Свет
Расте бројот на заболени од мали сипаници во САД

Епидемијата на мали сипаници (морбили) во Западен Тексас и Ново Мексико, во САД, сега достигна речиси 300 случаи, а од оваа болест починаа две невакцинирани лица.
Случаи на сипаници се пријавени во Алјаска, Калифорнија, Флорида, Џорџија, Канзас, Кентаки, Мериленд, Њу Џерси, Њујорк, Пенсилванија, Род Ајленд, Вермонт и Вашингтон.
Денеска, американскиот Центар за контрола и превенција на болести (ЦДЦ) објави дека бројот на потврдени случаи на сипаници во САД го надминал бројот од 2024 година.
Здравствените власти во Тексас објавија дека до вторник имало 36 нови случаи на сипаници, со што вкупниот број во Тексас се искачи на 259. Уште пет лица се хоспитализирани, односно вкупно 34.
Сипаниците се предизвикани од високо заразен вирус кој исто така се пренесува преку воздухот кога заразено лице дише, кива или кашла. Во САД, случаите и епидемиите на болеста обично започнуваат со некој што се заразил со болеста во странство, а болеста се шири особено во заедниците со ниски стапки на вакцинација.
Малите сипаници најпрво го инфицираат респираторниот тракт, а потоа се шири низ телото, предизвикувајќи висока температура, течење на носот, кашлица, црвенило, насолзени очи и осип. Повеќето деца закрепнуваат од сипаници, но инфекцијата може да доведе до опасни компликации како што се пневмонија, слепило, оток на мозокот и смрт.
Најдобар начин да се избегне добивање на мали сипаници е вакцината против сипаници, заушки и рубеола (ММР). Првата инјекција се препорачува за деца меѓу 12 и 15 месеци, а втората меѓу четири и шест години, пренесуваат светските агенции.