Европскиот суд за човекови права (ECHR) во Стразбур објави во вторникот дека ја отфрлил жалбата на Полска на пресудата за соучесништво во програмата за тајните затвори за осомничените за тероризам на американската централна разузнaвачка агенција CIA.

Судот во Стразбур на 24-ти јули 2014 година пресуди против Полска бидејќи дозволила мачења на својата територија во периодот од 2002 до 2003 година на еден Палестинец и еден Саудиец, пред тие да бидат префрлени во злогласниот затвор во американската воена база во кубанскиот залив Гвантанамо, со што ги прекршила човековите права и меѓународните конвенции.

Полските власти ја оспорија оваа одлука и бараа повторно разгледување на предметот. Во понеделникот жалбата била одбиена и пресудата е конечна, објави судот во вторникот.

На Европскиот суд за човекови права му се обратија 43-годишниот Палестинец Абу Зубејдах, за кого се сметало дека е еден од замениците на Осама бин Лаеден, челникот на глобалната терористичка мрежа Ал Каеда, кого речиси десет години подоцна од случајот во Пакистан го ликвидираа американските маринци, и 49-годишниот Саудиец Абд ал-Рахим ал-Нашири, кого САД го сметале за еден од главните членови на Ал Каеда. Нивните адвокати истакнаа дека тие тајно биле држени неколку месеци во 2002 и 2003 година во Полска, каде што биле подвргнати на тортура, особено со техниката за симулирање на давење во вода.

Во одлуката од ланскиот јули, којашто беше донесена едногласно, европските судии оценија дека мачењата ги изведувале американски а не полски агенти, но Полска сепак го олеснила тој процес и создала услови за спроведување на мачењата, како и дека не преземала ништо тоа да го спречи.

Полската влада одбива да го признае постоењето на тајната програма на своја територија и се сокрива зад тајноста на правната истрага покрената во 2008 година, која и натаму е отворена.

Во Варшава активистите за заштита на човековите права ја поздравија „историската пресуда“, а меѓународната организација Amnesty International во соопштение истакна дека Полска е првата земја членка на Европската унија осудена во аферата за тајните американски затвори во кои биле без судски налог киднапирани и во нехумани услови држени лица кои потоа биле измачувани, а против нив не бил изведен никаков доказ и никогаш не биле изведени пред суд.

Полскиот министер за надворешни работи, Мраци Војциечовски изјави дека „сега имаат пресуда којашто треба да се примени“, пренесе полската новинска агенција PAP.

Според иницијативата на организацијата Open Society Justice, повеќе од 50 земји соработувале со Вашингтон по терористичките напади од 11-ти септември во програмата „тајни затвори“./крај/мф/сн

Извор: AFP