И 21 година по смртта, Венко Марковски се уште е контроверзна личност во македонските политички и книжевни кругови

Контроверзите околу поетот Венко Марковски во македонската јавност продолжуваат и понатаму – не толку поради неговото творештво, туку поради неговата политичка определеност и доброволното напуштање на Македонија, македонските корени и заминувањето во Бугарија. Во најновиот број на книжевното списание Синтези, објавена е поемата на Венко Марковски, Современите парадокси, првпат објавена во 1956 година а поради која Венко Марковски беше осуден за непријателска дејност на пет години затвор и одведен на Голи Оток. Оваа поема првпат се објавува во Македонија, а уредникот на списанието Синтези, Веле Смилевски, и академикот, професор и поет Гане Тодоровски токму по повод објавувањето на оваа поема се обидоа да дадат појасна слика за случувањата околу животот и делото на Венко Марковски, несомнено еден од поетите кои делуваа во македонската литература од тој период, како и неговата подоцнежна книжевна активност во Бугарија на бугарски јазик. За поезијата и животот на Венко Марковски, Гане Тодоровски вели: „Во обете културно-национални средини, Македонија и Бугарија, литературната наука попретпазливо ќе оперира при елаборација на уметничките творби на овој автор со оглед на неговите зачудувачки осцилации и конверзија во определбите на националната припадност“. За делото на Венко Марковски, академик Милан Ѓурчинов вели: „Венко не може да биде прв основоположник на македонската современа поезија поради тоа што своите две стихозбирки ги обајви една година пред Рациновите Бели мугри. Рацин своите први песни на македонски јазик започнал да ги објавува уште од 1934 година, во списанија од кои некои биле забранети, затоа што неговите песни биле напишани на македонски јазик. Битен е квалитетот. А, поезијата на Венко Марковски според уметничките вредности заостанува зад поезијата на Рацин“. Па така, превирањата во македонските книжевни кругови околу вредноста на поезијата на Венко Марковски продолжуваат. Некои сметаат дека неговата поезија многу губи од неговиот т.н. соц-реалистички период, кога пишува наменска поезија, во периодот кога бил со партизаните. Ѓурчинов смета дека од целата поезија на Венко Марковски, вредни се 12 песни од првите збирки. Гане Тодоровски смета дека поемата која е денес објавена во списанието Синтези и поради која Венко беше испратен на Голи Оток, нема уметнички квалитети туку политички импликации поради негативниот став кон Тито. Сепак, нашите академици, книжевни теоретичари и културни дејци во едно се согласуваат – бесмислено е да се бара рехабилитација за Венко Марковски, затоа што тој е автор кој е објавуван и ценет во периодот кога објавувал во Македонија, како и дека од литературно-историски аспект, Венко Марковски има свое место во македонската литература. На саемот на книгата наредниот месец ќе се појави уште едно издание посветено на контроверзата наречена Венко Марковски, во редакција на Гане Тодоровски. И да се надеваме, ќе се расчистат некои темни дамки од македонското историско-уметничко минато.